در حال ثبت رکوردهای تازه در حوزه فقر هستیم/ آنچه ضریب جینی نشان می دهد توزیع عادلانه فقر است!

قوت امام وردی، استاد اقتصاد، درمورد گزارش بانک جهانی مبنی بر فقیر شده ۴۰ درصد ایرانیان او گفت: شاخص‌های فقر اول باید اشکار بشود؛ یک سری محاسبات و حداقل معیشت به لحاظ زیستی برای افراد وجود دارد که بتوان به آن‌ها فقیر یا غنی او گفت. تقریبا مصرف روزانه ۲۰۰۰ کالری حداقل مصرف یک شهروند است که شامل مواد غذایی گوناگون می‌بشود. این قضیه فقط برای بقا شهروند نقل است؛ او گفت و گو دوم علاوه بر مواد غذایی شامل بهداشت و آموزش و تفریح و مسکن و حمل و نقل است که بتواند در یک جامعه زندگی کند تا کرامت انسانی نگه داری بشود. فاکتوری که اینجا مورد مطالعه است یک خانواده ۴ نفره است که اگر موارد فوق برای آن مراعات بشود به خط فقر می‌رسد. نرخ فقر بانک جهانی که از ۲۰ درصد سال ۲۰۱۸ به ۲۸ درصد ۲۰۲۰ و به گمان زیاد ۴۰ درصد برسد مبتنی بر همین موارد است.

او افزود: وزارت رفاه سال قبل محاسباتی انجام داد و قشر فقیر ایران را ۳۰ درصد خبرداد. با دقت به افزایش قیمت‌ها و تورمی که تشکیل شده علتمی‌بشود قوت خرید خانوار‌ها افزایش اشکار کند. آن طرف قضیه رکود اقتصادی و نرخ بیکاری نیز وجود دارد که قوت خرید خانوار را تحت سختی قرار می‌دهد. نتیجتا با حالت جاری اقتصادی ما، نرخ بانک جهانی هم درست است.

وی در رابطه با نرخ فلاکت اظهار داشت: نرخ فلاکت مجموع نرخ بیکاری و نرخ تورم است؛ یعنی از یک طرف نرخ بیکاری به معنی افت درآمد‌ها افزایش می‌یابد، افزایش تورم هم نشان از افزایش هزینه‌های خانوار است که در کل افت قوت خرید را به جستوجو خواهد داشت. اگر نرخ فلاکت را هم در جامعه ایران محاسبه کنید، نزدیک آمار ۵۰ درصدی هستیم. طبیعی است که فقیر‌تر شدن جامعه با آمار‌های جهانی هم یکسان است. 

این اقتصاددان درمورد گزارش‌های متناقض دولت درمورد فقر فرمود: دولتی‌ها شاخص‌های ضریب جینی را اظهار می‌کنند که توزیع درآمد را بین خانوار‌های گوناگون و دهک‌های گوناگون درآمدی محاسبه می‌کند. هرچقدر این عدد به سمت یک نزدیک‌تر بشود آن جامعه نابرابر‌تر می‌بشود و هرچقدر که کوچکتر بشود نشان دهنده عدل اقتصادی است. اینجا یک مشکل وجود دارد، برخی اوقات دولتی‌ها این عدد را که کوچکتر شده به این شکل تفسیر می‌کنند که عدل اجتماعی در توزیع وجود دارد و آن را به گفتن افزایش رفاه جامعه در نظر می‌گیرند، اما لزوما به این معنی نیست که در جامعه درآمد‌ها یکسان توزیع شده و همه ملت به یک نسبت و اندازه ثروتمند شده اند. در حالیکه عکس این قضیه در جامعه ما صادق است. اگر ضریب جینی افت اشکار می‌کند به معنی افزایش رفاه و برابری اقتصادی و درآمد‌ها نیست، بلکه به مفهوم این است که همه ملت ما به یک اندازه فقیر‌تر شده اند. آن چیزیکه ضریب جینی ما مشخص می کند توزیع عادلانه فقر است.

امام وردی درمورد ثبت رکورد‌های تازه در عرصه فقر او گفت: ما در حال ثبت رکود‌های تازه فقر هستیم. در طول تاریخ اقتصادی ایران طی نیم قرن تازه، متوسط تورم نزدیک ۲۰ درصد بوده است. طی ۵ سال تازه هسته مقاوم تورم به بالا ۴۰ درصد افزایش اشکار کرده است. این عدد یعنی رشد شاخص فلاکت که علتفقیر‌تر شدن جامعه می‌بشود. طبیعی است که هنگامی متوسط تورم به دو برابر افزایش یافته است، آن طرف قضیه قوت خرید مردم هم افت اشکار کرده و نرخ فقر هم ۲ برابر شده است. هنگامی سال ۲۰۱۸ نزدیک ۲۰ درصد فقر داشته ایم الان به ۴۰ درصد رسیده ایم. یقیناً امکان پذیر که در یک سال خاص این اتفاق افتاده باشد و مردم حس فقیر بودن شدید کرده اند، اما ما که نباید بر روی نشانه‌های موردی او گفت و گو کنیم. حالت فقیر شدن مردم اکنون به اعتدال رسیده و فقط مربوط به یک مقطع نیست و هر ساله مردم در حال فقیرتر شدن می باشند.