صفحههای یخ در قطب جنوب به گمان زیاد سریعتر از انتظار فرو میریزند

آنها ژنهای یکی از گونههای این سرپایان به نام «Turquet’s octopus» را که در آبهای اقیانوس منجمد جنوبی زندگی میکنند، بازدید کردند و به نتایج دلواپس کنندهای دست یافتند.
تحقیقات آنها نشان داد جمعیتی از این اختاپوسها که اکنون از نظر جغرافیایی در منطقهای «ایزوله» قرار دارند، نزدیک به ۱۲۵ هزار سال پیش توانستهاند آزادانه با دیگر گونههای اختاپوسها که متعلق به آن منطقه نیستند، جفتگیری کنند و این کار نیز دقیقا وقتی ممکن شده است که سه دریای اطراف قاره جنوبگان (آموندسن، ودل و راس) توسط باریکهای به هم متصل بودند.
در آن زمان، دمای زمین شبیه دمای امروز می بود و دانشمندان میگویند با کشف این اطلاعات، میتوانند پیشبینی کنند که «صفحه یخی غرب قطب جنوب» یا همان WAIS به گمان زیاد زیاد تر از آنچه قبلا فکر میشد به فروپاشی نزدیک است.
اگر این صفحه یخی عظیم فرو بریزد، سطح آب دریاهای جهان به مقدار ۳.۳ تا ۵ متر افزایش خواهد یافت و به این ترتیب نقشه جهان جاری نیز به شدت تحول خواهد کرد.
پژوهشگران این تحقیق اصرار دارند که اگر جهان نتواند گرمایش زمین ناشی از فعالیتهای صنعتی انسان را تا حد ۱.۵ درجه سانتیگراد که در توافق پاریس ضمانت شده می بود نگه داری کند، آنگاه وقوع این نتیجه زیاد محتمل است.
سالی لا، متخصص زیستشناسی تکاملی و پژوهشگر مهم این تیم تحقیق از دانشگاه جیمزکوک استرالیا، در این باره به خبرگزاری فرانسه میگوید: «ما در این تحقیق از دیانای و تغییرات زیستشناسی، به گفتن نمایندۀ تغییرات قطب جنوب در قبل منفعت گیری کردیم. برای انجام این تحقیق، منفعت گیری از این نوع از اختاپوس یک نمونه ایدهآل محسوب میشد چون هم این گونه از اختاپوسها در آبهای اطراف قاره جنوبگان یافت میبشود و هم این که ما اطلاعات بسیاری درمورد آن داریم. از جمله میدانیم که متوسط طول عمر آن ۱۲ سال است و از نزدیک به ۴ میلیون سال پیش به گفتن یک گونه تازه ظاهر شدهاند.»
دانشمندان دریافتند که فروریختن صفحات یخ جنوبگان، علتشده که این گونه از اختاپوس ایزوله بتواند با دیگر گونههای اختاپوسها ربط برقرار کند و برای هزاران سال با آنها آمیزش داشته باشد و به این شکل به حیات خود ادامه دهد.
بعد از آن، صفحات یخ مجدد به هم پیوستند و به این ترتیب این گونهها مجدد از دیگران جدا شدند.
این داستان پیوند و جدایی، در ژنهای منحصر به فرد این اختاپوسها به ثبت رسیده است.
سالی لا و همکارانش «دی ان ای» ژنوم ۹۶ این گونه اختصاصی از اختاپوس را جمعآوری و توالییابی کردند؛ آنها هم از اختاپوسهایی منفعت گیری کردند که بطور اتفاقی توسط کشتیهای ماهیگیری صید شده بودند و هم مثالهای شبیه آنها که به زمان ۳۳ سال در موزهها نگهداری میشدند.
آنها در جریان این توالییابی، به شواهدی از راههای دریایی «قسمت غربی» آبهای اقیانوس منجمد جنوبی برخوردند؛ راههایی که سه دریای آموندسن، ودل و راس را به هم متصل میکردند.
این توالییابی این چنین نشان داد که «صفحه یخی غرب قطب جنوب» موسوم به WAIS تا کنون در دو نوبت جداگانه فرو ریخته است: اولین بار در اواسط دوران زمینشناسی پلیوسن (نزدیک به ۳ تا ۳.۵ میلیون سال پیش) و بار دوم در جریان آخرین دورۀ «بینیخچالی» (فاصله زمینشناختی با دمایی گرمتر بین ۱۲۹ هزار تا ۱۱۶ هزار سال پیش) بوده است.
پژوهشگران این تحقیق میگویند: «این مطالعه، شواهد تجربی را اراعه داد که مشخص می کند “صفحه یخی غرب قطب جنوب” وقتی که میانگین دمای جهانی شبیه دمای امروزی بوده، فرو ریخته است. این چنین مشخص می کند که نقطه اوج فروپاشی دوبارۀ این صفحه، در آینده نزدیک است.»
سوالات بیجواب
این تحقیق تا این مدت چند سوال را بیجواب میگذارد: اولاً این که اشکار نیست آیا تغییرات دما بهتنهایی تبدیل فروپاشی صفحات یخی باستانی شده است یا خیر. دوم، آیا تغییرات در جریانهای اقیانوسی و تعامل پیچیده بین یخ و زمین جامد میتواند نقشی در این اتفاق داشته باشد یا خیر؟ و درنهایت این که، اشکار نیست آیا افزایش سطح دریا به یکباره اتفاق میافتد یا در یک دوره زیاد طویلتر روی میدهد.
با این وجود دانشمندان بر این باورند که نتایجی که در این مطالعه به دست آمده، قابل تامل است.
از نظر آندریا داتون، زمینشناس دانشگاه ویسکانسین-مدیسون و رابرت دکنتو از دانشگاه ماساچوست، این تحقیق، سند فرد دیگر روی همه اسناد علمی به دست آمده دربارۀ آثار تغییرات آب و هوایی است.
آنها این مطالعه را یک تحقیق «پیشگام» توصیف کردهاند که بیشتر از همه یک سوال را نقل میکند؛ این که آیا تاریخ باستان تکرار خواهد شد؟