دانشمندان برای اولین بار به پشتیبانی سلولهای بنیادی «اندامهای کوچک» ساختند

بر پایه تحقیقاتی که گزارش آن در نشریه Nature Medicine انتشار شده، در این روش به جای دریافت سلولهای بنیادین از بافت جنین، این سلولها از مایع آمنیوتیک گرفته خواهد شد.
اندامهای کوچک که «ارگانوئید» نیز نامیده خواهد شد، ساختارهای کوچکی می باشند که میتوان از آنها برای آزمایش درمانهای پزشکی تازه یا تحقیق درمورد نحوه کارکرد اندامهای واقعی در وقتی که انسان سالم یا بیمار است، منفعت گیری کرد.
پائولو دی کوپی، پروفسور جراحی کودکان در دانشگاه کالج لندن در این باره میگوید: «این سلولها زیاد مهم می باشند چون در این ارگانوئیدهای کوچک، همه عملکردهای اپیتلیوم و لایه داخلی آن اندام وجود دارد. به این علت میتوانیم همه عملکردهای آن ارگان را در یک ظرف پتری تکرار کنیم که هم برای گسترش تحقیقات پزشکی خوب است و هم برای فهمیدن بیماریها برای مثال در جنین.»
پیش از این، این اندامهای کوچک از سلولهای بنیادی افراد بالغ یا بافت جنین بعد از سقط جنین گرفته میشدند.
محققان کالج لندن و بیمارستان «گریت اورمند استریت» بریتانیا بر این باورند که این پیشرفت میتواند عرصه جدیدی را درمورد تحقیقات پزشکی دوران بارداری باز کند.
به حرف های آنها به پشتیبانی این سلولهای بنیادی، میتوان سه درصد از نوزادان را که دارای یک بیماری مادرزادی می باشند، قبل از تولد تحت نظارت و درمان قرار داد. رویکرد تازه این چنین میتواند به گسترش درمانهای منفرد برای این نوزادان پشتیبانی کند.
در این مطالعه، سلولهای بنیادینی که در مایع آمنیوتیک شناور می بود و تیم تحقیق آنها را جمعآوری کرد، از کلیه، ریه و روده جنین میآمد.
گرفتن سلول از مایع آمنیوتیک، قوانین مربوط به گرفتن سلولهای بنیادی مستقیم از بافت جنین را نیز دور میزند. در بریتانیا، قانون اجازه ختم بارداری را حداکثر تا هفته ۲۴ بارداری داده است و دانشمندان نمی توانند بعد از آن مثالای از جنین بگیرند.
درمان بیماریهای مادرزادی
پژوهشگران در این تیم با همکاری محققان بلژیکی، ارگانوئیدهای ریه را از سلولهای جنینهای مبتلا به فتق دیافراگم مادرزادی گرفته و رشد دادند (یک بیماری مادرزادی نادر که در آن سوراخی در دیافراگم تشکیل و علتمیشود دیگر اندامها به سمت قفسه سینه حرکت کنند).
سپس حالت این ارگانوئیدهای رشد داده شده را با حالت آنها در جنینهای سالم، قبل و سپس از درمان قیاس کردند و توانستند نشانههای بهبودی را در ریههای آنها بعد از درمان به پشتیبانی این ارگانوئیدها مشاهده کنند.
پژوهشگران این تیم میگویند در دیگر بیماریهایی که زیاد تر با جراحی جنین، ژن درمانی یا سلول درمانی معالجه خواهد شد نیز میتوان از این روش منفعت گیری کرد.
پائولو دی کوپی میگوید: «امکان پذیر این ارگانوئیدها در آینده بطور مثال برای رساندن ژنها به جنین سودمند باشند. از آنجا که این سلولها از خود جنین میآیند، به گمان زیاد بعد زده شدن آنها از سوی جنین نیز زیاد پایین است و به این ترتیب میتوان از این روش برای انتقال مستقیم ژنهایی که در بدن جنین کم می باشند یا باید اصلاح شود، به جنین منفعت گیری کرد.»
این تحقیقات تا این مدت در مرحله آزمایشی است. اکنون در کل ۵۰ زن در این مطالعات شرکت کردهاند و الزامی است که تحقیقات بیشتری انجام شود.
با این وجود پائولو دی کوپی به نتایج این تحقیقات و گسترش راه حلهای معالجه خوشبین است.
او میگوید: «امیدواریم بتوانیم طی پنج سال آینده آزمایشهایی را انجام دهیم که به ما امکان میدهد فنوتیپ ارگانوئیدها را با بیماریها مرتبط کنیم.»