مراسم خاکسپاری را به‌وضوح می‌توان اتفاق‌ای بی همتا مربوط به انسان درنظر گرفت؛ اما به‌نظر می‌رسد که مطالعه‌ی تازه محققان روی فیل‌های آسیایی، این نوشته را به چالش می‌کشد. محققان در مطالعه‌ی خود به گروهی از فیل‌های آسیایی برخورد کردند که فرزندان مرده‌ی خود را دفن و با صدای بلند برای آن‌ها عزاداری می‌کردند.
محققان پیش از این مشاهده کرده بودند که فیل‌های آفریقایی و آسیایی با مردگان خود تعامل دارند و رفتارهای همانند به سوگواری از خود نشان خواهند داد؛ اما مطالعه‌ی جاری با تعیین این که آیا علت مرگ فرزند اثری بر حرکت مشاهده‌شده از آنان دارد یا خیر، یک قدم فراتر رفته است.
پژوهشگران بین سپتامبر ۲۰۲۲ تا اکتبر ۲۰۲۳، پنج مورد مرگ گوناگون بچه‌فیل‌ها را در شمال منطقه‌ی بنگال هند مشاهده کردند. آن‌ها با منفعت گیری از عکس‌ها و یادداشت‌های میدانی، رفتارهای مشاهده‌شده در فیل‌ها را شرح دادند و برای تعیین علت مرگ بچه‌فیل‌ها، اجسادشان را کالبدشکافی کردند.
آخرین مطالب
زیاد تر بخوانید: فیل‌های آسیایی کودکان مرده‌شان را دفن و با صدای بلند عزاداری می‌کنند
اعضای گله اجساد بچه فیل‌ها را تا ۴۸ ساعت حمل می‌کنند تا به محل دفن برسانند.
یافته‌ها نوعی حرکت غیرعادی را در فیل‌ها نشان داد؛ هرچند محققان خاطرنشان می‌کنند که مشاهدات را نباید تعمیم داد. تیم تحقیقاتی در مقاله‌ی خود ضمن اشاره به این نوشته که هریک از بچه‌فیل‌ها به دلایل مختلفی جان خود را ازدست داده بودند که ارتباطی با انسان‌ها نداشت، می‌نویسند: «ما دریافتیم که همه لاشه‌ها بدون دقت به علت مرگ حیوان، در حالت درازکش و غیرعادی دفن شده‌اند.»
گله‌ی فیل‌ها، جنازه‌ی بچه‌فیل‌های مرده را با خرطوم یا پاهایشان حمل می‌کردند و آن‌قدر همراه آن‌ها پرسه می‌زدند تا نقطه‌ی مناسبی را در کانال‌های آبیاری مزارع چای و به‌دور از انسان‌ها اشکار کنند. بعد از یافتن محل مناسب، جنازه را به پشت و حالتی که پاها روبه‌بالا قرار داشت، دفن می‌کردند.
محققان نظر دارند که این کار فیل‌ها نوعی تلاش گروهی است. آن‌ها در تکه فرد دیگر از مقاله‌ی خود می‌نویسند: «ما این چنین موفق شدیم با پشتیبانی ردپاها، تلاش دیگر اعضای گله را برای مسطح‌کردن خاک حاضر در اطراف و بالای لاشه مشاهده کنیم. این یافته از فرضیه‌ی پیوندهای اجتماعی حمایتمی‌کند. ما این چنین به این نتیجه رسیدیم که دفن لاشه تلاشی ترکیبی از سوی اعضای گوناگون گله در گروه‌های سنی گوناگون بوده است.»
به‌حرف های‌ی شاهدانی که در مزارع چای کار می‌کردند، در یکی از موارد گله‌ی فیل‌ها در اطراف محل دفن ایستاده بودند و صداهای بلندی از خود درمی‌آوردند که شامل شیپورزدن و برخی دیگر همانند صدای فریادزدن می بود. این حرکت فیل‌ها به آنچه امکان پذیر در مراسم تدفین انسانی رخ دهد، همانند سخنرانی یا پخش آهنگ بی‌شباهت نیست.
بااین‌حال، فیل‌ها همانند انسان‌ها با سخن بگویید‌کردن و صرف غذا، مراسم تدفین را طویل نمی‌کنند. در هر مورد مشاهده‌شده، گله‌ی فیل در عرض ۴۰ دقیقه از محل دفن دور شد و دیگر بدان‌جا بازنگشت. نویسندگان می‌گویند مطالعات قبل به تفصیل نحوه‌ی بازدید فیل‌های آفریقایی را از لاشه‌ی اعضای مرده‌ی گروه شرح داده‌اند؛ اما در مطالعه‌ی تازه به‌نظر می‌رسد که فیل‌ها به‌طور فعال از برگشت به محل دفن خودداری می‌کنند.
در بخشی از مقاله آمده است: «مصاحبه‌ای رسمی با مدیران باغ‌وحش مشخص می کند که فیل‌ها اکنون از مسیری موازی منفعت گیری و به‌طور کامل از گذر از مسیر «فعال» قبلی اجتناب می‌کنند.» چه فردی می‌تواند این حرکت فیل‌ها را سرزنش کند؟ برگشت به محل دفن عزیزان از دست‌رفته به گمان زیاد برای ما نیز ازردهکننده است.
