«رابطه جنسی در خواب»؛ اختلال خجالت‌آوری که هیچ‌کس نمی‌خواهد در رابطه آن سخن بگویید کند_بام وطن

مردی ۳۸ ساله چندین دفعه در نیمه‌شب تلاش می‌کند همسرش را ناچار به برقراری رابطه جنسی کند. زنی متاهل در اواسط دهه ۲۰ زندگی در میانه شب دست به خودارضایی می‌زند. این دو نفر در یک چیز مشترکند؛ هنگامی صبح از خواب بیدار خواهد شد، هیچ کدام از این اتفاقات را به یاد نمی‌آورند.

این افراد و آدم‌های شبیه بعد از این که فهمید حرکت ناخودآگاه خود خواهد شد، از آن خجالت می‌کشند و امکان پذیر از برقراری رابطه‌های عادی نیز اجتناب کنند.

اینها مثال‌هایی بودند از یک اختلال به نام «سکس‌سومنیا» یا «رابطه جنسی در خواب» (Sexsomnia) که بخشی از خانواده اختلالات خواب یا «خواب‌پریشی» محسوب خواهد شد. این اختلالات شامل راه رفتن در خواب، سخن بگویید کردن در خواب، خوردن در خواب و وحشت در خواب می‌شود.

دکتر کارلوس شنک، پروفسور و روانپزشک ارشد در دانشگاه مینه‌سوتا، در این باره می‌گوید: «در حالی که امکان پذیر به نظر برسد مردم در حال انجام عملی چیزهایی می باشند که در خواب می‌بینند، اما این حرکت وقتی رخ خواهند داد که مغز در حالت هشیاری قرار ندارد.»

آقای شنک که دهه‌ها مشغول مطالعه بر این نوع اختلالات خواب بوده است می‌گوید: «آنها زیاد تر در آهسته‌ترین و عمیق‌ترین مرحله خواب یعنی مرحله ‘خواب امواج آهسته دلتا’ رخ خواهند داد. این به همانند زنگ هشداری است که در سیستم عصبی مرکزی به صدا در می‌آید و شما در یک ثانیه از زیرزمین به پشت بام خود می‌روید.»

وی می‌افزاید: «در این حالت رفتارهای شناختی شما عمیقاً در خواب است، اما بدن شما فعال است. این مرحله خطرناکی است چون سپس از آن اغاز به راه رفتن و دویدن می‌کنید و همه کارها را بدون این که ذهنتان بیدار باشد انجام می‌دهید.»

بازدید «خواب‌ جنسی» دشوار است، چون تا وقتی که شریک جنسی افراد مبتلا به آنها چیزی نگویند و افراد به خود صدمه نرسانند، تعداد بسیاری از فعالیت جنسی ناخودآگاه خود خبری ندارند.

یک مطالعه در سال ۲۰۱۰ از بین هزار بزرگسال در نروژ نشان داد که نزدیک به ۷ درصد آنها حداقل یک بار در طول زندگی خود رابطه جنسی در خواب را توانایی کرده‌اند. در حالی که نزدیک به ۳ درصد با این اختلال زندگی می‌کنند.

جنیفر مونت، استادیار پزشکی خواب و علوم رفتاری در دانشگاه نورث وسترن در شیکاگو، او گفت: «برخی از افراد می باشند که با شریک زندگی خود داخل فعالیت جنسی خواهد شد و این برای هیچ یک از آنها آزاردهنده نیست. به این علت امکان پذیر که این کار برای برخی مشکلی تشکیل نکند. اما قطعاً مواردی وجود دارد که افراد مبتلا بابت آنچه در ناخودآگاه انجام داده‌اند دلواپس خواهد شد.»

در واقع این چنین اختلالاتی می‌تواند زندگی‌ زوج‌ها را خراب کنند. دکتر شنک می‌گوید موردی داشته که زن مبتلا در طول شب با همسرش ربط جنسی برقرار می‌کرده، اما به زمان صبح در تکذیب مطلق شوهرش را متهم می‌ساخته که او را برخلاف میلش ناچار به رابطه جنسی کرده است.

دکتر شنک می‌گوید: «آنچه واقعا برای این بیماران دلواپس‌کننده است این است که نسبت به آنچه رخ داده فراموشی کامل دارند. شریک یا یکی از اعضای خانواده به آ‌نها می‌گوید تو این کار را کردی، چرا آن کار را کردی؟ به همین خاطر آنها واقعا خجالت‌زده خواهد شد و حس شرمندگی، بیچارگی و استیصال می‌کنند.»

چه چیزی علتایجاد اختلال «خواب جنسی» می‌شود؟

هیچ راهی برای پیش‌بینی ابتلا به این چنین اختلالی وجود ندارد. برخی از افرادی که در کودکی در خواب سخن می‌زنند یا راه می‌روال در بزرگسالی دچار اختلال خواب جنسی خواهد شد، با این حال تعداد بسیاری دیگر اینگونه نیستند.

متخصصان گمان خواهند داد پای یک مولفه ژنتیکی در بین باشد. برای مثال اگر یکی از بستگان درجه یک خانواده شما مبتلا به این اختلال باشد، گمان ابتلای شما به آن زیاد تر است.

ابتلا به آپنه یا «وقفه تنفسی در خواب» نیز امکان پذیر محرک این چنین اتفاق‌ای باشد. در این بیماری جدی خواب، هر شب تنفس افراد در خواب به زمان ۱۰ ثانیه تا دو دقیقه متوقف می‌شود.

برای اختلال رابطه جنسی در خواب تا کنون درمانی قطعی یافت نشده است، با این وجود داروهایی همانند کلونازپام می‌توانند با پیروزی خواب ناخواسته جنسی را برای تعداد بسیاری، اما نه همه، کنترل کنند.

پزشکان می‌گویند مراعات موارد بهداشت خواب همانند کم‌ کردن مصرف کافئین یا الکل، داشتن برنامه خواب ثابت‌تر، خنک نگه داشتن محل اتاق خواب و حذف سر و صدای محیط می‌توانند در کنترل علائم این اختلال سودمند باشند.