ساختارشکنی جشنواره معتبر جهان برای فیلمساز ایرانی_بام وطن

به گزارش بام وطن
لادن موسوی در روزنامه مطمعن نوشت: مراسم اختتامیه جشنواره کن ۲۰۲۴ در سالن لویی لومیر، که سالن مهم کاخ جشنواره با ظرفیت بیشتر از دو هزار و سیصد صندلی است، برگزار شد. مجری این مراسم «کمیی کوتن» بازیگر و کمدین معروف فرانسوی می بود که اجرای مراسم افتتاحیه را هم بر مسئولیت داشت.
«گرتا گرویک»کارگردان زن امریکایی که ساخت چندین فیلم از جمله باربی را که در سال ۲۰۲۳ سروصدای بسیاری برقرار کرد را در کارنامه خود دارد رییس هیات داوران امسال قسمت مسابقه مهم جشنواره کن می بود.
مدیر جشنواره کن «ایریس کنوبلاخ» و «تیری فرمو» مدیر اجرایی (و یقیناً همه کاره جشنواره) کن بر بالای پلههای فرش قرمز کن از ستارگان سینمای جهان که در این مراسم شرکت میکنند استقبال کردند. عوامل فیلمهایی که جایزه میبرند همیشه در مراسم اختتامیه شرکت میکنند. همیشه ساعاتی قبل از اختتامیه از طرف جشنواره به عوامل فیلمهای برنده تلفن زده شده و بدون این که بگویند چه جایزهای را برندهاند، به آنها میگویند تا حتما در مراسم حاضر شوند.
به این علت با نگاه کردن به فرش قرمز و دیدن عوامل فیلمهای گوناگون میتوانیم به این مسئله پی ببریم که چه فیلمهایی جزو برندگان امسال جشنواره می باشند. در کناراینها، هرساله تعداد بسیاری از ستارههای سینمای جهان هم که امسال فیلمی نداشتهاند برای تماشای این مراسم و یقیناً به دعوت جشنواره به روی فرش قرمز این مراسم حاضر خواهد شد.
این مراسم، همیشه زیاد مختصر و سودمند و مختصر است و کلا یک ساعت هم طول نمیکشد. اینجا از سخنرانیهای طویل و کشدار مدیران و وزیران و رؤسا خبری نیست. «تیری فرمو» حتی روی صحنه هم نمیآید و همیشه در آخر سالن، ایستاده مراسم را جستوجو میکند. مراسم امسال هم همانند همیشه مختصر می بود و سپس از چند جمله از مجری مراسم درمورد جادوی سینما، از «لوبنا ازابال» بازیگر بلژیکی که امسال رییس هیات داوران قسمت فیلمهای مختصر می بود خواست کرد تا به روی صحنه آمده و نخل طلا را به بهترین فیلم مختصر اهدا کند.
این جایزه به فیلم « مردی که نمیتوانست ساکت بماند»به کارگردانی « نبوجسا لیسپچویک» از سرزمین کرواسی رسید. سپس از این جایزه، نوبت به یکی از جوایز متفاوت و با پرستیژ کن که جایزه «دوربین طلایی» است شد.
این جایزه، تنها جایزه مشترک در همه قسمتهای جشنواره کن است. همه کارگردانانی که با فیلم بلند اولشان در جشنواره وجود دارند، چه در قسمت مسابقه مهم یا نوعی نگاه، و چه در دیگر قسمتهای جانبی همانند هفته منتقدین یا دو هفته کارگردانان، بهطور خودکار در این قسمت با هم به مسابقه میپردازند که هیات داوران مخصوص به خودش را دارد. رییس هیات داوران امسال این قسمت بهطور مشترک «بالوجی» کارگردان و «امانوئل بئارت» بازیگر فرانسوی بودند.
امسال هم همانند پارسال برنده این جایزه از قسمت «نوعی نگاه» می بود. جایزه دوربین طلایی امسال به کارگردان جوان « هالفدان اولمن توندل» برای فیلم « ارمان» رسید که نوه «اینگمار برگمن» سناریست و کارگردان فقید سوئدی است .
سپس از این دو جایزه، مجری مراسم، داوران قسمت مسابقه مهم را یکییکی صدا کرد تا بر روی صحنه آمده و بر روی صندلیهای خود نشسته تا تکلیف جوایز قسمت مهم را روشن کنند.
جایزه بهترین بازیگر مرد امسال به « جسی پلمنز »برای فیلم « نوعی از مهربانی» اهدا شد که یکی از بهترینهای امسال جشنواره می بود و در هر سه اپیزود فیلم غریب «یورگس لانتیموس» خوش درخشید.
او از «سباستین استان» که نقش «ترامپ» را بازی کرده می بود پیشی گرفت. این بازیگر هالیوودی اما به مراسم نیامده می بود و یکی از عوامل گروه جایزه را از طرف او قبول کرد. جایزه بهترین بازیگر زن، اما علتسخن و حدیثهای بسیاری شد. برای اولینبار این جایزه به یک شخص تعلق نگرفت. این جایزه به همه بازیگران زن فیلم « امیلیا پرز» ساخته «جک اودیار» اهدا شد.
کمدی موزیکالی که درمورد تحول جنسیت یکی از سران مافیا می بود.
گمان زیادها این می بود که جشنواره کن، به علت عقاید سنتیاش، یا هیات داوران، به علت مخالفت یک یا چند تن از اعضایش این جایزه را به «کارلا- سوفیا گاسکون» بازیگر ترانس ژانر این فیلم ندادند. چون مسلما اگر قرار بر دادن این جایزه به فردی در این فیلم می بود، حتما حق او می بود… داوران اما در حرکتی غیر معمول این جایزه را بین همه بازیگران زن فیلم تکه کردند که «سلنا گومز» هم جلوشان می بود. او به نظر اکثریت ما، یکی از نقاط منفی فیلم می بود و قطعا حقش بردن هیچ جایزهای نبوده است.
در مصاحبه مطبوعاتی سپس از اختتامیه در جواب سوال رک یکی از خبرنگاران در این باره اما، «گرتا گرویک» رییس هیات داوران او گفت که آنها فکر کردند که سه بازیگر زن فیلم در کنار هم توانستهاند فیلم «امیلیا پرز» را چیزی که هست کنند و جایزه دادن به یکی از این بازیگران نادیده گرفتن این کار گروهی می بود. جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره کن ۲۰۲۴ به « کورالی فرجه »برای فیلم « ماده » رسید که به حق می بود.
این فیلم که یکی از سه فیلم مورد علاقه من در جشنواره امسال در ژانر «بادی هارور» می بود، داستانی درست و دقیق داشت و سخن مهمی را در دنیای امروز درمورد مشکلات زنان و عدم علاقه به خود و تاثییر منفی عملها و تزریقهای زیبایی داشت. «کورالی فرجه» که کارگردان این فیلم هم هست، در موقع گرفتن جایزه او گفت که خوشحال است که میبیند که زنان، انقلابی جهانی را اغاز کردهاند که در حال تحول دنیاست. او او گفت که امیدوار است که فیلمش سنگ کوچکی در بنای این دنیای تازه باشد.
امسال هیات داوران تصمیم گرفت که جایزهای اختصاصی را اهدا کند که در جشنواره کن بهطور همیشگی وجود ندارد و جزو هفت جایزه مهم نیست. آنها این جایزه را به فیلم «دانه انجیر مقدس» به کارگردانی «محمد رسول اف» اهدا کردند.
جایزه بهترین کارگردانی جشنواره کن هم به « میگائل گومز»، این کارگردان پرتغالی برای فیلم «دور بزرگ» اهدا شد. فیلمی که حال و قبل و پلانهای رنگی و سیاه و سفید را با هم مخلوط کرده و در چندین سرزمین گوناگون فیلمبرداری شده می بود. این یکی از معدود جوایز امسال است که با آن موافق نبودم.
فیلم «امیلیا پرز» اما توانست جایزه فرد دیگر را هم از آن خود کند. جایزه اختصاصی هیات داوران جشنواره کن هم به این فیلم به کارگردانی «جک اودیار» اهدا شد. فیلم «همه ما به گفتن نور فکر میکنیم» به کارگردانی «پایال کاپادیا» هم همانطور که گمان زده بودم یکی از جوایز مهم جشنواره، «جایزه بزرگ» را از آن خود کرد. این کارگردان زن جوان که این توانایی فیلم دومش می بود به همراه سه بازیگر زن فیلمش که سه نقش مهم را بازی میکردند به روی صحنه آمد و جایزه را تحویل گرفت.
بردن این جایزه از طرف این فیلم نشان داد که هم چنان سادگی و ساخت بیشیله و پیله فیلم، مهمتر از شلوغکاریهایی است که زیاد از کارگردانان و فیلمهای امسال دچار آن بودند. وجود این فیلم در قسمت مسابقه جشنواره کن برای سینمای هند بهشدت مهم می بود، چون که سپس از ۳۰ سال، این اولین فیلم از این سرزمین است که در قسمت مسابقه جشنواره کن وجود داشت.
سپس از این جوایز و قبل از اظهار برنده نخل طلا، جشنواره کن نخل افتخاری به «جرج لوکاس» کارگردان نقل امریکایی تقدیم کرد. این دومین نخل افتخاری امسال جشنواره می بود. اولین این نخلها به « مریل استریپ» در مراسم افتتاحیه اهدا شد که برایتان از آن گفتم. این نخل افتخاری برای یک عمر فعالیت در عرصه سینما به این کارگردان معروف که از جمله برای سلسله فیلمهای «جنگ ستاره ها» و «ایندیانا جونز»در جهان شناخته شده است اهدا شد.
«فرانسیس فورد کاپولا» برای اهدای این جایزه به دوست و هموطن خود به روی صحنه آمد که علتتعجب و خوشحالی زیاد « جرج لوکاس» شد. او او گفت که خوشحال است که این جایزه باارزش را از دست دوست و رفیق دیرینه و برادر بزرگ خود « کاپولا» میگیرد. وجود این دو غول سینمای جهان، در کنار هم بر روی سن، یکی از دلنشینترین تکههای برنامه اختتامیه می بود.
و بالاخره و در انتها با اهمیت ترین جایزه جشنواره کن ۲۰۲۴ که نخل طلا است به فیلم «آنورا»به کارگردانی « شان بیکر» اهدا شد.
این فیلم هم که مفصل برایتان چند روز پیش از آن نوشتم، یکی از فیلمهای محبوب امسال من در جشنواره می بود که پیشبینی جایزه گرفتنش را کرده بودم. داستان فیلم درمورد «آنورا» دختر جوانی است که به رقص اگزوتیک در کلابی شبانه در نیویورک مشغول است و با پسر یکی از پولدارترین شخصیتهای روس آشنا میشود و ازدواج میکند. کمدی دراماتیکی که واقعا امسال در بین فیلمهای متوسط کن خوش درخشید. داستان چند فیلم آخر این کارگردان امریکایی همه درمورد این افراد است و این نوشته دغدغه مهم کارگردان محسوب میشود. فیلم «آنورا» اولین فیلم امریکایی بعد از «درخت زندگی» ساخته «ترنس مالیک» در سال ۲۰۱۱ است که نخل طلا را سپس از ۱۳ سال نصیب امریکاییها کرد.
تقریبا با همه جوایز، غیر از بازیگر زن و کارگردانی موافقم و پیشبینیهایی که درمورد جایزه گرفتن این فیلمها کرده بودم درست از آب درآمدند. تنها شگفتی این جوایز برایم نادیده گرفته شدن فیلمهای «دختر جوان و سوزن» به کارگردانی «مگنوس وان هورن» و «لیمونوف» به کارگردانی «کیریل سربرنیکوف» است که در کمال شگفتی هیچ جایزهای را از آن خود نکردند. من اگر بودم جایزه بازیگر زن را به « ویک کارمن سون» برای فیلم «دختری جوان…» و جایزه کارگردانی را به کارگردان روسی «لیمونوف» میدادم!! هرساله اما یکی دو فیلم می باشند که خوبند و نادیده گرفته خواهد شد. به هر حال و در آخر بردن و باختن در جشنوارهها بستگی به سلیقه هیات داوران و ربط برقرار کردن یا نکردنشان با فیلم دارد… وگرنه تنها وجود در این چنین جشنوارهای خودش به تنهایی برد محسوب میشود.
و بالاخره جشنواره کن امسال هم با همه فیلمهایش، کاخ جشنواره و فرش قرمزش، سالنهای تاریک و صندلیهای مخملش، صفهای بیآخر برای دیدن فیلمها، مصاحبههای مطبوعاتی و او گفت و گو و او گفتوگوهای سپس از نمایش فیلمها با خبرنگارانی از سرزمینهای گوناگون و کم خوابیها به آخر رسید. دوازده روز استثنایی که ساعتهایش به شدت برق و باد گذشتند و چشم بر هم نزده همه شدند. دیشب این هفتاد و هفتمین جشنواره کن هم به سر آمد و عدهای خوشحال از جوایز و عدهای هم سرخورده از دیده نشدن فیلمشان شدند که مرسوم همه مسابقات و جشنوارهها است. در این زمان بیست و دو فیلم دیدم، که دوتایشان در قسمت خارج از مسابقه مهم بودند، چندتایشان را دوست داشتم، تعدادی را نه و از دیدن دو، سه تایشان خسته و بعضی اوقات عصبانی هم شدم و از تقریبا همه آنها برایتان نوشتم… امیدوارم که با این گزارشات، شما هم در فکر و ذهنتان با من به این جشنواره سفر کرده باشید. تا سال سپس بدرود.
دسته بندی مطالب
خبرهای ورزشی