آمار دلواپس کننده از رقم اغاز تورمی ایران_بام وطن

یکی از موضوعات مهم در اقتصاد کلان، بازدید ربط تورم و رشد اقتصادی در اقتصاد است. برخی اقتصاددانان حدی از تورم را موثر و سودمند برای رشد اقتصادی و فضای تشکیل سرزمین می‌دانند و برخی اقتصاددانان تورم را مانع رشد اقتصادی و بالندگی تولیدکنندگان فکر می‌کنند.

مقاله‌ای با گفتن «تورم و رشد اقتصادی در سرزمین‌های خاورمیانه: رویکرد پانل اغاز» به‌تازگی به بازدید رابطه این متغیر‌ها با یکدیگر پرداخته است. نتایج این پژوهش از بازدید داده‌های سرزمین‌های خاورمیانه در طول سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۱ مشخص می کند وقتی که تورم زیر ۱۰.۱ درصد باشد، افزایش تورم اثری مثبت، اما بی‌معنی بر رشد اقتصادی دارد. با‌این‌حال، فراتر از این سطح اغاز، افزایش تورم تاثییر منفی قابل‌توجهی بر رشد اقتصادی دارد.

مدل پژوهش

اقتصاددانان و سیاستگذاران در سراسر جهان رشد اقتصادی و تورم را به گفتن متغیر‌های کلان اقتصادی مهم در نظر می‌گیرند. همبستگی بین این دو متغیر موضوعی دلنشین در دهه‌های تازه بوده است، اما ادبیات در رابطه این رابطه چندان روشن نیست؛ به این علت، این پژوهش با مقصد بازدید ربط بین تورم و رشد اقتصادی در سرزمین‌های خاورمیانه طی دوره ۲۰۲۱-۲۰۰۰ با منفعت گیری از مدل پانل اغاز‌ای انجام شده است. یافته‌های تجربی مشخص می کند که بین تورم و رشد اقتصادی در این سرزمین‌ها رابطه غیرخطی وجود دارد.

اغاز تورمی چیست؟

مفهوم مهمی که در این تحقیق مورد منفعت گیری قرار گرفته است اغاز تورمی است. اغاز تورمی به معنی نرخی از تورم است که در صورت رسیدن تورم به بالاتر از این رقم، تاثییر مثبت نرخ تورم بر رشد اقتصادی صفر می‌شود. بازدید‌های این پژوهش مشخص می کند که در نمونه بدون ایران، اغاز تورمی نزدیک به ۲ درصد افت می‌یابد. با‌این‌حال، تا این مدت یک رابطه غیرخطی بین تورم و رشد وجود دارد.

مطابق نتایج این پژوهش، بدون نمونه ایران، تورم قبل از اغاز ۸.۶ درصد تاثییر مثبت قابل‌توجهی بر رشد اقتصادی دارد. اما این تاثییر وقتی که ایران در نمونه داخل می‌شود به‌شدت پایین می‌آید. در حقیقت به نظر می‌رسد، تورم در ایران در قیاس با دیگر سرزمین‌ها تاثییر مثبت زیاد کمتری بر رشد اقتصادی می‌گذارد.

بازدید‌ها نشان خواهند داد هنگامی که تورم فراتر از اغاز می‌رود، اثری منفی، اما ناچیز بر رشد اقتصادی خواهد داشت. این تاثییر بر‌خلاف وقتی که ایران در نمونه گنجانده شده می بود، تاثییر منفی معنی‌دار می‌شود. به این علت، افزودن ایران به نمونه، تاثییر منفی تورم بر رشد اقتصادی را برجسته می‌کند و تاثییر مثبت آن را در رژیم‌های با تورم پایین افت می‌دهد و دیگر ضرایب ثابت می‌همانند.

ربط درآمد‌های نفتی و تورم

مسئله دلنشین‌دقت در یافته‌های این پژوهش این است که در بین سرزمین‌های خاورمیانه، ایران جایگاه نامناسبی از منظر تورمی دارد. پژوهشگران علت وجود این حالت را نفتی بودن اقتصاد ایران می‌دانند. اقتصاد ایران به‌شدت به درآمد نفت وابسته است و با افزایش درآمد نفتی، دارایی‌های خارجی بانک مرکزی ایران افزایش می‌یابد؛ این نوشته تبدیل افزایش پایه پولی، نقدینگی و تورم می‌شود. وقتی که درآمد نفت افت می‌یابد، دولت بر کسری بودجه و استقراض از بانک مرکزی تمرکز می‌کند که باز تبدیل افزایش پایه پولی، نقدینگی و تورم می‌شود.

راهکاری که نویسندگان این پژوهش برای از بین بردن معضل تورم اراعه خواهند داد این است که بودجه دولت از درآمد نفتی جدا گانه شود تا تورم کنترل شود. یقیناً به‌تازگی پژوهشی با نتایج متفاوت نیز انتشار شده است که درآمد‌های نفتی را نه تنها عامل تورم نمی‌داند بلکه یکی از مانع ها افزایش نرخ تورم در سرزمین‌های نفتی محسوب می‌کند.

مطابق این گزارش افزایش درآمد‌های نفتی و افزایش نسبت واردات به GDP می‌تواند اثرگذاری رشد نقدینگی بر تورم را افت دهد. این نتایج برخلاف دیدگاه‌های متداول است که ذات داشتن درآمد‌های نفتی را علتافزایش تورم گفتن می‌کنند. مطابق بازدید‌های این پژوهش با اهمیت ترین عامل تشکیل کننده تورم در سرزمین رشد نقدینگی است، اما مساله مهمی که در این پژوهش به آن جواب داده شده، این است که چه عاملی علتاختلاف ایجادشده مابین نرخ رشد نقدینگی و نرخ تورم در ایران است؟

اختلاف مابین نرخ رشد نقدینگی و تورم در بین ۱۴ سرزمین نفتی مورد بازدید مطابق داده‌های مربوط به ۱۹۷۰ تا ۲۰۲۰ نزدیک به ۷ درصد برسی می‌شود. مطابق بازدید‌ها این اختلاف در سرزمین‌های نفتی در سال‌هایی که درآمد نفتی زیاد تر است، زیاد تر می‌شود و برای مثال در ایران دهه۱۳۵۰ یا ۱۳۸۰ به بیشتر از ۱۰ درصد می‌رسد. مسئله دلنشین در این پژوهش این است که مکانیسم اثرگذاری افزایش نسبت واردات بر GDP به سمت تقاضای پول در کنار اراعه پول دقت دارد.