افزایش یارانه نقدی برای کدام دهک ها دلنشین است؟_بام وطن

او همین طور گفت: سال پایانی سند چشم‌انداز در حال گذران است و بازدید قیاس‌ای اهداف کلان اقتصادی تعیین شده در این سند با رقبای منطقه‌ای مشخص می کند که در دو دهه زمان زمان اجرای سند چشم‌انداز در برخی از شاخص‌های کلیدی اقتصادی عقبگرد داشتیم و ناظر تشدید شکاف ایران با رقبای منطقه‌ای هستیم. در حالی که در سال ۲۰۰۵ میلادی تشکیل ناخالص داخلی ایران (به قوت برابری خرید و قیمت ثابت ۲۰۲۱) و ترکیه و عربستان سعودی به ترتیب معادل۹۳۷ ، ۱۲۴۰، ۱۰۸۰ میلیارد دلار بوده و فاصله قوت اقتصادی ایران با این دو رقیب به ترتیب ۳۰۳ و ۱۴۳ میلیارد دلار بوده است. حال این که مطابق آخرین گزارش بانک جهانی‌در سال ۲۰۲۲، تشکیل ناخالص داخلی (به قوت برابری خرید و قیمت ثابت ۲۰۲۱) ایران، ترکیه و عربستان سعودی به ترتیب به ۱۳۷۰، ۲۸۱۰ و ۱۸۷۰ میلیارد دلار رسیده و فاصله قوت اقتصادی ایران با دو رقیب به ترتیب به ۱۴۴۰ و ۵۰۰ میلیارد دلار افزایش یافته است.

این کارشناس اقتصادی با گفتن این که متاسفانه به علت تحریم‌های اقتصادی، عدم جذب اندوخته‌های داخلی و خارجی و اتلاف منبع های به علت فساد، شکاف در گسترش زیرساخت‌ها و فناوری‌های نوین برای پیشرفت اقتصادی بین ایران و رقبای منطقه‌ای در حال افزایش است، افزود: از سال ۱۳۹۷ به سپس، اقتصاد ایران داخل دوران فرسودگی و فرسایش زیرساخت‌ها شد. به عبارت دیگر رشد هزینه‌های جبران استهلاک از رشد اندوخته گذاری در پروژه‌های زیرساختی پیشی گرفته و این روال هشدار جدی به اقتصاد سرزمین می‌دهد.

وی با در قسمت داخلی هم شاخص‌های کلیدی اقتصادی همانند رشد اقتصادی و تورم شرایط نامناسبی دارد، او گفت: اقتصاد ایران در شرایط ناگوار و نامطلوبی قرار دارد، در دهه ۹۰ دو بار اعمال تحریم‌های شدید و این چنین انباشت ناترازی‌های اقتصاد کلان علتشد، میانگین رشد اقتصادی ۱ درصد و نرخ تورم ۲۷ درصد شود و این چنین میانگین رشد راه اندازی اندوخته ثابت ناخالص به نزدیک به ۵- درصد برسد. این چنین به علت اختلال و عدم کارایی در باز توزیع ثروت در نظام‌های بانکی، یارانه‌ای و مالیاتی و این چنین وجود ساختارهای فسادزا و رانتی، تورم دهه ۹۰ عمدتاً بر دهک‌های متوسط به پایین تحمیل شد و طبقه ثروتمند جامعه هم از این شرایط تورمی منتفع شدند. این چنین در ادامه میانگین نرخ تورم دوره ۱۴۰۲-۱۳۹۷ به بیشتر از دو برابر تورم طویل مدت یعنی بیشتر از ۴۰ درصد افزایش یافت.

شقاقی‌شهری در ادامه گفت: علاوه بر شریط رکود تورمی حاکم بر اقتصاد، با انباشت ناترازی‌های اقتصاد کلان در قسمت‌های بانکی، آب و فرونشست زمین، صندوق‌های بازنشستگی، انرژی به علت تاخیر در اجرای اصلاحات ساختاری و نهادی روبه رو هستیم و موضوعاتی با افت رشد و سالمندی جمعیت، تنگنالی مالی، تشدید فرسودگی‌ها در قسمت زیرساخت‌های سرزمین، افزایش فاصله طبقات درآمدی و… از جمله از تهدیدات اینده اقتصاد ایران است و برای زیرساخت‌های انرژی، حمل‌ونقل، آب و برق، صندوق‌های بازنشستگی، محیط‌زیست و مهار فرونشست زمین نیاز به اندوخته‌گذاری‌های جدی داریم.

وی با اشاره به برتری‌های اقتصادی دولت چهاردهم اظهار داشت: معتقدم اتخاذ تصمیمات سخت و برنامه‌ریزی سریع در جهت اصلاح ناترازی‌های اقتصاد کلان، تحول حکمرانی اقتصادی سرزمین بر پایه اصول رقابت‌پذیری و غیردستوری، گسترش قسمت خصوصی و تعاونی، حذف انحصارات و اقتصاد رانتی و غارتی، تلاش برای قرار گرفتن اقتصاد سرزمین در زنجیره تشکیل و قیمت اقتصاد جهانی، مبارزه قاطع با مفاسد اقتصادی و مالی به طور شفاف و از سطوح بالا و اظهار فاسدان به مردم برای تحکیم مطمعن ملی و اندوخته های اجتماعی، تلاش حداکثری برای حذف تحریم‌های ظالمانه از اقتصاد ایران و گسترش دیپلماسی اقتصادی در سطح جهانی و منطقه‌ای، اصلاح سیاست‌های ارزی سرزمین با تکیه بر تحکیم تراز تجاری غیرنفتی و افت خروج اندوخته و مداخله هوشمند باید از جمله با اهمیت ترین برتری‌های اقتصادی دولت سپس باشد.

شقاقی‌شهری درمورد امکان تحول سیاست‌های اقتصادی سرزمین و اصلاحات با دقت به سیاست‌های روابط خارجی کشورمان اصرار کرد: تحریم‌های اقتصادی از دهه ۹۰ معیشت و اقتصاد ایران را به شدت تحت‌الشعاع خود قرار داده، بطوریکه بواسطه تحریم‌های اقتصادی و ضعف مدیریت و سیاستگذاری‌های کلان اقتصادی، ناظر عقبگرد در جایگاه و رتبه ایران در اکثر شاخص‌های اقتصادی هستیم و هم چنان در دهه جاری، این تحریم‌ها تداوم دارد و فعلاً افق روشنی از حل مساله تحریم‌های اقتصادی وجود ندارد.

این کارشناس اقتصادی در ادامه گفت: در نوامبر ۲۰۲۴ (آبان ماه ۱۴۰۳) یعنی چند ماه بعد از انتخابات ریاست جمهوری ایران، انتخابات آمریکا اغاز خواهد شد و شواهد و قرائن نشان از پیروزی کاندیدای حزب جمهوریخواهان – ترامپ- است. توانایی تلخ تحریم‌های دوره ترامپ با اتخاذ راهبرد سختی حداکثری تا این مدت از اذهان ایرانیان پاک نشده و طی سخنرانی‌های تازه، وی هم چنان بر تشدید تحریم‌های نفتی بر ایران و سختی بر چین برای افت واردات نفت از ایران اصرار دارد.

او گفت: حتی در صورت پیروزی دموکرات‌ها هم افق روشنی بر افت تحریم‌های اقتصادی وجود ندارد، بطوریکه جنگ روسیه و اوکراین یاعث شد طرف آمریکایی برای تشکیل توازن اراعه و تقاضای جهانی نفت، از شدت تحریم‌های نفتی ایران و برخی کشورهای دیگر نظیر ونزوئلا بکاهد و بدیهی است در آینده نزدیک به گمان زیاد شرایط تحریمی متفاوت‌تر خواهد شد. به این علت معتقدم تلاش برای تشکیل اجماع حداکثری در داخل سرزمین برای حذف تحریم‌های ظالمانه از اقتصاد ایران و گسترش دیپلماسی اقتصادی در سطح جهانی و منطقه‌ای، باید جزو با اهمیت ترین برنامه‌های دولت آینده باشد و قطعاً با تحکیم دیپلماسی اقتصادی دولت در سطح جهانی و منطقه‌ای در کنار افت شدت تنش‌های جهانی و منطقه‌ای، امکان تحقق اهداف و سیاست‌گذاری‌های اقتصادی دولت آینده تسهیل شده و محتمل‌تر خواهد شد.

این کارشناس اقتصادی همچین درمورد اهمیت سلامت اقتصادی نامزدهای انتخاباتی در کارکرد و اسبق آنها اظهار داشت: از حیث عقلانیت، با اهمیت ترین ویژگی‌های نامزدهای انتخاباتی، حکمرانی اقتصادی مبتنی بر خرد جمعی، پاسخگویی و صداقت، دوری گزیدن از چاپلوسی، مراعات با لیاقت سالاری و داشتن سلامت اقتصادی خود و ارکان دولتش است. با دقت به این که مبارزه قاطع با مفاسد اقتصادی و مالی به طور شفاف و از سطوح بالا و اظهار فاسدان به مردم جهت تحکیم مطمعن ملی و اندوخته‌های اجتماعی باید جزو برتری‌های دولت آینده باشد، به این علت جهت تحقق این سیاست، در وهله اول سلامت اقتصادی خود نامزد انتخاباتی و اسبق شفاف و روشن مالی کاندیدا می‌تواند در ترغیب مردم اثربخش باشد.

شقاقی‌شهری در جواب به این سوال که با دقت شرایط حاضر آیا هم چنان قولهای پوپولیستی همانند افزایش سقف یارانه‌ها از سوی نامزدها برای مردم دلنشین است، اظهار داشت: با این که از حیث شرایط داخلی اقتصاد ایران در حالت سخت و بغرنجی قرار دارد و همانطور که حرف های شد میانگین نرخ تورم دوره ۱۴۰۲-۱۳۹۷ به بیشتر از دو برابر تورم طویل مدت یعنی بیشتر از ۴۰ درصد افزایش یافته و در طول یک صدسال تازه اقتصاد ایران، برای اولین بار در مقطع تاریخی جاری، بیشترین طول دوره تورم‌های بالا (زیاد تر از تورم طویل مدت) یعنی ۷ سال تورم بالای پشت سر هم اتفاق افتاده و حالت معیشت را برای دهک‌های متوسط به پایین زیاد سخت کرده است و الزام پشتیبانی‌های رفاهی دولت بیشتر از پیش اهمیت دارد .

وی او گفت: احتمالا برای دهک‌های میانی به پایین، وعده پشتیبانی‌های یارانه‌ای جذابیت دارد، با این حال به نظرم توانایی تاریخی اذهان عمومی سرزمین از حیث محدودیت منبع های مالی، گرایش قولهای پوپولیستی را برای نامزدها چندان دلنشین نخواهد کرد و نظر به گسترش منفعت‌مندی و بازید عموم مردم از شبکه‌های اجتماعی، در این دوره عقلانیت زیاد تر از قولهای پوپولیستی اثربخش خواهد می بود.