سرقت ادبی هوش مصنوعی توسط آمریکا بیانگر اهمیت حفاظت از مالکیت معنوی_بام وطن

تیمی از «دانشگاه استنفورد» یک مدل زبانی بزرگ موسوم به Llama-3-V را رونمایی کرد که از کار متن باز «دانشگاه تسینگ‌هوا» و MiniCPM-Llama3-V 2.5 شرکت فناوری چینی «مدل‌بست» سرقت ادبی کرده است. این اتفاق نگرانی گسترده‌ای را هم در محافل دانشگاهی و هم در بین عموم مردم برانگیخته و مسائل مربوط به صداقت دانشگاهی، حاکمیت جامعه متن باز و حفاظت بین‌المللی از دستاوردهای نوآورانه چین در مالکیت معنوی (IP) را برجسته ساخته است.

شرکت چینی مدل‌بست، MiniCPM-Llama نخستین مدل بزرگ چندحالته پیشرفته خود را در سال ۲۰۲۱ رونمایی کرد. این شرکت در آوریل امسال اولین دور تامین مالی صدها میلیون یوان چین معادل ده‌ها میلیون دلار آمریکا را تکمیل کرد و متعاقب آن MiniCPM-Llama3-V2.5 را راه اندازی نمود که به گفتن قدرتمندترین مدل چندوجهی پیشرفته جهان با هشت میلیارد پارامتر توصیف می‌شود.

این اتفاق، رکوردهای جدیدی را در تشخیص نوری کاراکترها و شدت رمزگذاری عکس ثبت کرد.

این مدل به طور خاص برای سناریوهای کاربردی صنعتی همانند تجارت الکترونیک، امور مالی و آموزش مناسب است، برخلاف مدل‌های پرقدرت تعمیم‌یافته‌تر همانند ChatGPT، Claude و Google’s Gemini که برای کارهای عمومی‌تر همانند ربات‌های چت و پردازش متن و عکس در نظر گرفته شده‌اند.

دو دانشجوی دانشگاه استنفورد و یک دانشجوی دانشگاه کالیفرنیای جنوبی ۲۹ مه (۱۰ اردیبهشت) مدل زبانی بزرگ خود موسوم به Llama-3-V را روی یک جامعه متن‌ باز مشهور رونمایی کردند. ادعا شد که این مدل قادر به آموزش یک مدل چندوجهی با قیمت فقط ۵۰۰ دلار در قیاس با مدل‌های مشهور همانند GPT-4V است و همین علتایجاد حساسیت در آن جامعه شد.

با این وجود اشکار شد که مدل این دانشجویان آمریکایی از لحاظ ساختار و کد شباهت تعداد بسیاری به MiniCPM-Llama3-V 2.5 دارد. «لی داهای» مدیرعامل شرکت چینی مدل‌بست در سوم ژوئن (۱۴ خرداد) مدارکی را انتشار ساخت مبنی بر این که پروژه تیم دانشگاه استنفورد از داده‌های متن باستانی چینی آشکار نشده منفعت گیری کرده است. او با انتشار کردن پستی در قسمت لحظات «وی‌چت» خود او گفت این دو مدل درجه بالایی از شباهت را در عکس العمل‌های خود نشان خواهند داد و حتی از خطاهای مشترکی برخوردارند و این که برخی داده‌های مرتبط تا این مدت به طور عمومی انتشار نشده است.

اینجا می بود که دو دانشجوی استنفورد چهارم ژوئن (۱۵ خرداد) در شبکه اجتماعی «ایکس» (توئیتر اسبق) عذرخواهی کرده و سرقت ادبی را پذیرفتند و انها گفتند که این مدل را حذف خواهند کرد.

این اتفاقات هم در جامعه دانشگاهی و هم در بین عموم مردم ولوله تشکیل کرد چرا که یادآور اهمیت صداقت تحصیلی است که مبنای پژوهش‌های علمی است.

مراعات صداقت دانشگاهی برای ترویج پیشرفت آکادمیک و سود رساندن به جامعه الزامی است. با این وجود تیم آمریکایی به شکلی جدی اصول اخلاقی دانشگاهی را نقض و شهرت خود را لکه دار کرد و به شکلی منفی بر کل جامعه دانشگاهی تاثییر گذاشت.

سرقت ادبی هوش مصنوعی توسط ایالات متحده این چنین نشان دهنده ضعف حاکمیت چارچوب متن باز است که برای گسترش و به اشتراک گذاری مدل‌های هوش مصنوعی الزامی محسوب می‌شود. به منظور جلوگیری از سرقت ادبی و دیگر رفتارهای غیراخلاقی، یک سازوکار قدرتمد بازبینی کد باید راه اندازی شود.

علاوه بر این، اتفاق فوق نشان دهنده چالش‌ها و زمان‌ها در حفاظت از مالکیت معنوی دستاوردهای نوآورانه چین است. نوآوری فناورانه یک نیرو محرکه الزامی برای پیشرفت به حساب می‌آید و مالکیت معنوی سنگ بنای آن است. 

در عصر هوش مصنوعی، دارایی‌های ناملموس همانند الگوریتم‌ها، مدل‌ها و داده‌ها از ارزشی قابل دقت برخوردارند. اگر نتایج پژوهش‌های علمی سرقت شوند، به شکلی اجتناب ناپذیر فرایند نوآوری را مختل خواهد کرد.

شرکت‌های چینی پیشرفتی قابل دقت در قسمت هوش مصنوعی داشته‌اند و ذخایر فناورانه اساسی را تشکیل کرده‌اند که مستحق حفاظت مناسب و قانونی است.

رسوایی مذکور زنگ خطر را برای شرکت‌های هوش مصنوعی چین به منظور حفاظت از مالکیت معنوی خود در عرصه بین‌المللی به صدا در آورده است.

چین کوششهای مهمی در نوآوری هوش مصنوعی انجام داده اما حفاظت از مالکیت معنوی هم چنان یک مساله حیاتی است که باید فورا در همکاری و رقابت بین‌المللی به آن پرداخته شود به اختصاصی با وجود رقابت فناورانه شدید بین چین و ایالات متحده.

هم چین و هم آمریکا به گفتن نیروهای بنیادین در گسترش فناوری جهان، دارای پتانسیل و مزیت‌های بسیاری در نوآوری و کاربرد فناوری دارند.

تحکیم همکاری علمی و فناورانه بین دو سرزمین در محیطی منصفانه و عادلانه به ترویج پیشرفت فناورانه جهان و دستیابی به نتایج برد-برد پشتیبانی خواهد کرد.  

فقط با احترام و حفاظت از حقوق مالکیت معنوی می‌توان همکاری درازمدت و سالم بین دو طرف را ضمانت کرد.