بازدید مجدد پزشکیان از سازمان برنامه و بودجه؛ احیای سازمان گسترش ایران در دستور کار است؟_بام وطن

اظهارات پزشکیان در این جلسه که پیش از اغاز فرآیند تدوین بودجه ۱۴۰۴ برگزار شد، مشخص می کند در دولت چهاردهم باید چشم به راه چهره فرد دیگر از سازمان برنامه و بودجه باشیم. این سازمان نو، هرچند با نگه داری ساختار و یقیناً بدون تحول قانون، چشم گسترش‌ای سرزمین، ناظر ارشد بودجه‌ای دستگاه‌های اجرایی و مرکز هدایت کلان کارکرد قسمت‌های گوناگون اداره سرزمین خواهد می بود.

چرا احیای سازمان برنامه الزامی است؟

در سال ۱۳۲۷ سازمان برنامه و بودجه تصویب شد تا نوعی نظارت عالیه را بر حرکت کلی اقتصادی، عمرانی و گسترش‌ای سرزمین اعمال کند. اما بجز در برهه‌هایی، این سازمان از جایگاه واقعی خود فاصله گرفت. این فاصله گرفتن، محصول اراده‌های سیاسی می بود. تعداد بسیاری از دستگاه‌ها نظارت بر کارکرد خود، نظارت در تصویب مطرح‌ها یا نظارت بر هزینه‌ها را برنمی‌تافتند. این ناشکیبایی اداری و اقتصادی، به سختی سیاسی تبدیل و در نهایت از جایگاه سازمان برنامه و بودجه کاست. حاصل این افت منزلت، هدررفت منبع های، تشکیل معضل پروژه‌های نیمه همه، گسترش نامتوازن و در نهایت آن چیزی است که امروز ناترازی آب و انرژی نامیده می‌شود. به نظر می‌رسد پزشکیان با احیا و تحکیم این سازمان به مثابه «مغز متفکر دولت» تلاش دارد رشد ناموزون قسمت‌های اقتصادی و مناطق سرزمینی را متوقف کند.

 

انتظار پزشکیان برای نظارت بودجه‌ای

اولین مسئله‌ای که رئیس جمهور در جمع رئیس و مدیران ارشد این سازمان نقل کرد، «طراحی الگوی بودجه‌ریزی عملیاتی مشابه با مقتضیات سرزمین» و سپس «نظارت بر کارکرد بودجه دستگاه‌های اجرایی» می بود. وی به این علت این موارد را الزامی خواند که «توانایی دوره‌های قبل ثابت کرده که نبوده است نظارت دقیق بر کارکرد بودجه دستگاه‌های اجرایی به هدررفت منبع های خواهد انجامید و هیچ‌یک از اهداف برنامه‌های گسترش را محقق نخواهد کرد.» بر همین مبنا، پزشکیان از سازمان برنامه و بودجه خواست ضمن تدوین برنامه راهبردی و اشکار کردن نقش و ماموریت های مدیران، به‌صورت برخط و لحظه‌ای بر کارکرد برنامه و بودجه دستگاه‌های اجرایی نظارت داشته ‌باشد تا اعتبارات به‌طور کامل به اهداف اصابت کند.

دومین معضل گسترش‌ای مورد اشاره پزشکیان «پراکندگی در مدیریت و اجرای سلیقه‌ای مطرح‌های گسترش در دوره‌های قبل» می بود. به حرف های رئیس جمهور، این کار علتشده تا «امروز شهرها و استان‌های سرزمین با بی‌نظمی و شلختگی مواجه شوند.» وی برای حل این مسأله نیز از این سازمان خواست ضمن «منفعت‌گیری از ظرفیت اساتید و نخبگان» آمایش سرزمینی را به گفتن نقشه راه گسترش سرزمین مشابه با ظرفیت‌های حاضر در استان‌ها مورد نظر قرار دهد. رئیس جمهور پافشاری کرد این سازمان «موظف است مزیت استان‌های گوناگون سرزمین به‌همراه راهکار منفعت گیری بهینه از این مزیت‌ها در جهت خلق ثروت برای سرزمین را در قالب برنامه‌ای برای تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی به دولت اراعه کند.»

 

گامی برای دستیابی به عدل اقتصادی

تحلیلگران گسترش بر این باورند که گسترش بدون عدل اساساً معنایی ندارد. رئیس جمهور نیز در این جلسه نگاه اختصاصی‌ای به عدل اقتصادی داشت. پزشکیان تخصیص و هزینه‌کرد بیشتر از ۵۰ درصد تسهیلات و منبع های بانکی سرزمین در پایتخت را از نمود‌های بی‌عدالتی در توزیع منبع های و جهت گسترش بی‌علتتهران گفت. وی با ذکر این مقدمه، سازمان برنامه و بودجه را موظف کرد ضمن جلوگیری از توزیع ناعادلانه منبع های با تمرکززدایی از بودجه‌ریزی، این رویه را اصلاح کند، ضمن آنکه به گسترش دیگر مناطق مهم و راهبردی سرزمین از جمله سواحل مکران نیز برتری بدهد. رئیس جمهور با اشاره به ناکارآمدی در تخصیص و هزینه‌کرد اعتبارات در نظام سلامت، او گفت در صورت تحقق نظام سطح‌بندی و ارجاع خدمات سلامت، هدررفت منبع های و هزینه‌های اضافی در این حوزه مهار خواهد شد.

توقف پروژه‌های عمرانی سیاسی

یکی از دلایل وجود پروژه‌های نیمه همه که به معنی هدررفت هزاران میلیارد از منبع های سرزمین است، توجیه سیاسی این مطرح‌ها است. مطرح‌ها نه تنها با پیشنهاد‌های سیاسی تصویب خواهد شد، بلکه به دلایل سیاسی هم اغاز خواهد شد. پزشکیان از سازمان برنامه و بودجه خواست جلوی این فرآیند را بگیرد. وی حجم زیاد پروژه‌ای نیمه همه در سرزمین را نشانه مراعات نکردن برتری‌بندی مطرح‌های عمرانی و زیربنایی و عرصه‌ساز استهلاک منبع های سرزمین گفت. رئیس جمهور پافشاری کرد: در دولت چهاردهم قطعاً اجازه داده نخواهد شد بدون پیش‌بینی منبع های مالی ملزوم و این چنین مراعات برتری‌بندی و در نظر گرفتن نیازهای الزامی و اساسی مردم، پروژه‌ای در سرزمین اغاز شود.

 

تدوین راه حلهای نوین مدیریتی گسترش

آخرین قسمت از سخنان رئیس جمهور، بار دیگر بیانگر عزم دولت چهاردهم برای ترقی جایگاه سازمان برنامه و بودجه است، سازمانی که قرار نیست فقطً کار تخصیص اعتبار و بودجه را انجام دهد، بلکه باید نقشه راه گسترش را تدوین و بر حرکت در آن مسیر نظارت کند. پزشکیان با اشاره به نیاز سرزمین به اصلاح و تحول راه حلها در نظام اجرایی او گفت: سازمان برنامه و بودجه به‌گفتن مغز متفکر دولت ماموریت دارد با منفعت گیری از دانش و تخصص اندیشمندان و نخبگان و این چنین تعامل با مراکز علمی برتر دنیا، به‌روزترین راه حلها و برنامه‌های مدیریتی برای گسترش سرزمین را تدوین و به مدیران دستگاه‌های اجرایی سرزمین اراعه کند، چرا که با روشهای جاری مشکلی حل نخواهد شد. اراعه برنامه برای از بین بردن ناترازی‌ها، افت هزینه‌های انرژی و گسترش قسمت‌های اقتصادی مبتنی بر انرژی پایدار دیگر خواست‌های پزشکیان می بود.

 

حمایتسیاسی از سازمان گسترش‌ای

این جلسه و نکات نقل شده در آن، بیانگر وجود یک اراده و حمایتسیاسی در عالی‌ترین سطح نظام اجرایی سرزمین نسبت به سازمان برنامه و بودجه است؛ سازمانی که می‌تواند با نقش‌آفرینی درست، تبدیل به سازمانی برای گسترش سرزمین شود. اما این که نتیجه این فرآیند به ترقی این سازمان منجر خواهد شد یا خیر، به تداوم این پشتیبانی، تحکیم نظام کارشناسی سازمان برنامه و درنهایت تمکین دیگر ارکان دولت و قسمت‌های اقتصادی غیردولتی به این حالت تازه بستگی دارد.

وفاق، بدون یک روز معطلی

وزرای کابینه چهاردهم تنها ساعاتی بعد از کسب رأی مطمعن نمایندگان مجلس شورای اسلامی و بعد از برگزاری اولین جلسه هیأت دولت، در محل خدمت خود حاضر شده و کار خود را بدون معطلی اغاز کردند. آنان این چنین در ابتدای کار خود و در مطلب‌هایی به مردم، همگان را به «وفاق برای ایران» دعوت کردند؛ همان شعاری که رئیس دولت چهاردهم از زمان اغاز رقابت‌های انتخاباتی سر داد و اکثریت رأی ملت را هم از آن خود کرد، اکنون به ترجیع‌بند سخنان اعضای کابینه تبدیل شده است. سیدرضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در نخستین مطلب بعد از اخذ رأی مطمعن از مجلس شورای اسلامی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «در ایام اربعین حسینی و باطلب پشتیبانی از پروردگار متعال، دست خویش را به سوی تک‌تک دلدادگان تمدن، فرهنگ و هنر ایران‌زمین دراز کرده و همگان را به وفاق برای ایران عزیزمان دعوت می‌کنم.»

سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز بعد از جلسه رأی مطمعن مجلس و وجود در اولین جلسه هیأت دولت چهاردهم با وجود در محل وزارت فرهنگ مسئولیت این وزارتخانه را از محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت سیزدهم تحویل گرفت. وی این چنین در اولین مطلب خود، او گفت: رئیس‌جمهور او گفت و گو وفاق ملی را نقل کرد. این شعار به ظاهر شعار ساده‌ای می بود اما با مجموع مسائل اجتماعی پیوند خوبی برقرار کرد چرا که حس نخبگان و جامعه ما این می بود که در ۱۰ سال تازه ابَرمسأله‌هایی را اشکار کردیم که آنها را کشف کردیم اما حلش نکردیم، چرا؟ به علت این که یا در مسیر تصمیم‌سازی به وفاق نرسیدیم  یا اگر تصمیم گرفتیم در مسیر عمل نتوانستیم به وفاق عمل کنیم.

اغاز اولین سفرهای استانی

اسکندر مؤمنی، وزیر سرزمین بعد از وجود در محل وزارت سرزمین، بامداد جمعه – دوم شهریور – جهت بازدید از روال تردد زائران جهت شرکت در مراسم اربعین داخل استان کرمانشاه شد. وی این چنین در او گفت‌وگویی با اشاره به برنامه‌های خود که در جلسه بازدید صلاحیت وزرا در صحن علنی مجلس اراعه شد، وفاق ملی برای تشکیل همبستگی ملی را رویکرد مهم وزارت سرزمین دانست و او گفت: امروز سرزمین بیشتر از هر زمان به امنیت، اسایش و همبستگی نیاز دارد. فرزانه صادق مالواجرد، وزیر راه و شهرسازی دولت چهاردهم نیز پنجشنبه در اولین سفر استانی خود از زیرساخت‌های اربعین و تردد زائران حسینی از مرز چذابه بازدید کرد.

 

نشست وبیناری وزیر جهاد با همه مدیران

غلامرضا نوری قزلجه  هم به جستوجو کسب رأی مطمعن مجلس، راهی وزارت جهاد کشاورزی شد. او ضمن برگزاری جلسه شورای هماهنگی با وجود معاونین و مدیران ستادی و شراکت وبیناری سازمان جهادکشاورزی استان‌ها، از واژه وفاق ملی به گفتن گفتمانی تازه در چند ماه تازه نام برد و او گفت: وفاق ملی، علتهموار شدن مسیر و تشکیل برکات برای سرزمین و نظام خواهد شد. نوری این چنین روز جمعه در سومین روز کاری خود در زادگاه خود بستان آباد و در جمع نمازگزاران این شهرستان وجود یافت و از پرداخت مطالبات گندمکاران تا آخر شهریور خبر داد. وی در این سفر، اولین و سریع‌ترین کار خود را تعیین قیمت تضمینی گندم برای سال سپس گفت.

تداوم پیشرفت دفاعی

امیر گرامی نصیرزاده، وزیر دفاع و حمایتنیروهای مسلح دولت چهاردهم با وجود در این وزارتخانه با همراهی امیر آشتیانی، مسئولیت هدایت این وزارتخانه را تحویل گرفت. وی در او گفت‌وگویی با اشاره به تهدیدات حاضر، او گفت: در قسمت‌هایی که برتری وجود دارد باید کارها را شتاب ببخشیم و به طور جهشی عمل کنیم. نصیرزاده با گفتن این که صنعت دفاعی یک صنعت پیشرو است، تصریح کرد: مفاهیمی همانند خودباوری، خود اتکایی و کار جهادی در صنعت دفاعی تعریف شده و تجلی اشکار کرده است و این صنعت می‌تواند الگویی برای کل صنایع سرزمین باشد. وزیر دفاع و حمایتنیروهای مسلح با اشاره به برنامه‌های خود که به مجلس شورای اسلامی اراعه شد، اظهار کرد: ان شاءالله سیر پیشرفت‌های دفاعی با مقصد بازدارندگی فعال با قوت ادامه خواهد داشت و از سر ریز فناوری‌های دفاعی نیز برای حل مشکلات گلوگاه‌هایی که در سرزمین وجود دارد منفعت گیری خواهد شد.

بازدید اوحدی از بیمارستان تخصصی نیایش

گفتنی است سعید اوحدی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران هم فعالیت خود در دولت تازه را با وجود در بیمارستان تخصصی نیایش اغاز کرد. وی در این بیمارستان با جانبازان بستری در آن دیدار و در جریان مسائل و مشکلات آنان قرار گرفت. معاون رئیس‌جمهور با پافشاری بر رسیدگی درمانی جانبازان او گفت: این جانبازان برای دین و ناموس این ممکلت ایثار کردند و اجازه ندادند که یک وجب از خاک سرزمین اشغال شود و ماموریت همگانی ما آن است که همه دقت و امکانات را برای آنها مهیا کنیم.