[ad_1]
بیشتر از ۴۰ سال پیش «فاروق الباز» دانشمند زمینشناس که به علت تحقیقات میدانی خود در بیابانهای سراسر جهان شناخته شده است، این فرضیه را نقل کرد که باد در شکلگیری ابوالهول بزرگ جیزه نقش داشته است.
او استدلال میکرد پیش از آنکه مصریان باستان سطح بیرونی سنگ را بتراشند و به شکل ابوالهول درآورند، باد نقش مهمی را ایفا کرده و صخره آهکی را تقریبا به شکل جاری آن فرسایش داده است. اکنون یافتههای یک مطالعه تازه در آمریکا مشخص می کند این فرضیه میتواند قابل قبول باشد.
تیمی از دانشمندان در آزمایشگاه ریاضیات کاربردی دانشگاه نیویورک با تکرار شرایط ۴۵۰۰ سال پیش در منطقه، وقتی که به گمان زیادً این تندیس غولپیکر به طول ۷۰ متر و ارتفاع ۲۰ متر در نزدیکی اهرام ثلاثه ساخته شد، به این فرضیه پرداختند و آزمایشاتی را برای مشاهده چگونگی دخالت باد در شکلگیری سازندهای سنگی انجام دادند.
لیف ریستروف، استادیار مؤسسه علوم ریاضی دانشگاه نیویورک و نویسنده ارشد این مطالعه، در این باره او گفت: «یافتههای ما یک فرضیه برای منشأ احتمالی چگونگی شکلگیری ابوالهول در تاثییر فرسایش اراعه میدهد. تستهای آزمایشگاهی ما نشان داد که بهطور شگفتانگیزی اشکال همانند ابوالهول میتوانند توسط جریانهای شدید فرسایشی پدید همراه شوند.»
تیم تحقیق در آزمایش خود، «کَلوت» یا «یاردانگ»هایی رسی تشکیل کردند. یاردانگها در نواحی بیابانی به برجستگیهایی طبیعی و از جنس ماسه فشرده حرف های میبشود که عموما به حالت اُریب از زمین خارج شده و به علت قرار گرفتن طویل در معرض باد هر کدام شکلی خاص به خود میگیرند.
دانشمندان بعد از تشکیل یاردانگ مصنوعی از جریان تند آب، به جای باد، منفعت گیری کردند تا تاثییر فرسایش را بر سازه همانندسازی کنند. آنان برای این که یاردانگ مصنوعی شبیه مجسمه مهم بشود، از ترکیبات سنگی و خاکی خود ابوالهول منفعت گیری کردند یعنی ذرات متخلخل سختتر و غیرقابل فرسایش را در داخل تپه رسی نرم به کار گرفتند.
سپس از این که محققان مجسمه را در مسیر تونل آب قرار دادند دریافتند که یک ظاهر شیر همانند اغاز به شکلگیری کرده است.
یاردانگ به شکل شیر در دونهوانگ چین
دکتر ریستروف به شبکه سیانان میگوید: «در بیابانها یاردانگهایی وجود دارد که به طور طبیعی به شکل حیوانات نشسته یا خوابیده با سرهای بالا برده درآمدهاند. برخی از آنها آنقدر همانند شیر نشسته یا گربه نشسته می باشند که بعضی اوقات به آنها شیر گلی میگویند… آزمایشهای ما میتواند به فهمیدن چگونگی شکلگیری این یاردانگها پشتیبانی کند.»
هرچند تا این مدت بر شکل اولیه و چرایی تشکیل ابوالهول بزرگ جیزه اختلاف نظر وجود دارد، با این حال باور عمومی دانشمندان بر این است که این مجسمه ۲۰ متری از یک تکه سنگ آهک تراشیده شده است.
تئوری اولیه مبنی بر این که باد یک یاردانگ را به شکل ابوالهول درآورده است، برای اولین بار در مقالهای در سال ۱۹۸۱ انتشار شد. به حرف های نویسنده آن مقاله، این فرضیه بر پایه کارهای تحقیقاتی رونالد گریلی زمینشناس سیارهای می بود که تونلهای باد را به کار گرفت تا دریابد چطور فرسایش حاصل از باد میتواند سازهها را در بیابان شکل دهد.
مجسمه ابوالهول در مصر
در همین حال تعداد فرد دیگر از دانشمندان فرضیه منشأ طبیعی کامل ابوالهول را زیر سوال بردهاند. سلیمه اکرام، استاد برجسته مصرشناسی در دانشگاه آمریکایی قاهره، میگوید: «قبل از که ابوالهول بزرگ تراشیده بشود طبیعت در شکلگیری آن نقش ایفا کرده، اما دور از انتظار است که ظاهر اولیه ابوالهول بر پایه شکل یک یاردانگ باشد.»
او اضافه کرد: «یاردانگها عموماً از رس می باشند در حالی که ابوالهول از سنگ آهک درست شده و علائم چکشکاری قابل توجهی از معدنکاران روی آن دیده میبشود. در واقع شواهد دخالت انسان در ساخت ابوالهول به طوری است که گمان صحت فرضیه یاردانگ را کمرنگ میکند.»
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
دکتر ریستوف در جواب به این انتقاد او گفت: «این زیاد سیاه و سفید نیست… هیچکس نمیگوید که مجسمه یک تاثییر دست کاملاً انسانی است و هیچکس هم نمیگوید که به طور خالص کار دست طبیعت است. سوال این است که چه مقدار به طور طبیعی وجود داشته و چه مقدار در آن دست برده شده است.»
او گفت: «نتیجه مطالعه انجامشده ما این است که تکه بسیاری از کف سر، گردن و پنجهها توسط طبیعت و در واقع عنصر فرسایش قابل تراشیدن است.»
نتایج مطالعات تازه قرار است به زودی در نشریه علمی «Physical Review Fluids» انتشار بشود.
[ad_2]
منبع
