بازیگران زنی که ممنوع‌التصویر شدند/عکس_بام وطن

فاطمه معتمد آریا

معتمد آریا حرف های است «این را به صراحت می‌گویم من هیچ گرایشی به هیچ جریان و هیچ کس ندارم جز حرفه خودم. در هیچ دوره‌ای راحت نبوده‌ام و در هیچ دوره‌ای برایم کار کردن ساده نبوده است.»

فاطمه معتمد آریا با این جمله خواست بگوید همیشه فضای کار برایش سخت بوده و ممنوع‌التصویری اش ربطی به اتفاقات سپس از انتخابات ۸۸ نداشته است. به هر حال فعالیت سیاسی این بازیگر روی حرفه‌اش تاثییر گذاشت و حتی در برهه‌ای اظهار شد سریال  «آشپزباشی» که او در آن نقشی محوری داشت، به گمان زیادً توقیف می‌شود.

مدتی سپس چند رسانه، خبری انتشار کردند که یقیناً به حقیقت پیوست: «شورای نظارت بر صدا و سیما در نامه‌ای به رئیس این سازمان با استناد به بند ۱۵-۲ آیین نامه سیاست‌ها‌ و ضوابط ناظر بر تشکیل، تامین وپخش برنامه‌ها‌ از ضرغامی ‌خواست که از ادامه فعالیت وی در برنامه‌ها‌ی سازمان جلوگیری شود.

باران کوثری

مشکل باران کوثری محدود به فعالیت‌ها‌ی تلویزیونی نیست؛ او در سینما و تئاتر هم در سال‌ها‌ی تازه اجازه فعالیت نداشت. اتفاقا او در مصاحبه‌ای که درمورد ممنوع‌الکاری‌اش انجام داد هیچ زمان اشاره ای به تلویزیون نکرد بلکه حسرت او فیلم و تئاترهایی می بود که موفق نشد در آنها وجود اشکار کند. علت ممنوع‌التصویری کوثری هیچ گاه به شکل رسمی ‌اظهار نشد اما فعالیت حرفه‌ای این بازیگر برای گرایش سیاسی‌اش تحت تاثییر قرار گرفت.

خودش در مصاحبه با روزنامه شرق ممنوع‌الکاری‌اش را اینگونه روایت کرده: «من نمی‌خواهم زیاد جزیی در رابطه اتفاقاتی که افتاد سخن بگویید کنم اما جلو دو تئاتر [خشکسالی و دروغ و روایت ناتمام یک فصل معلق] گرفته شد و در یک فیلم سینمایی [خسته نباشید] سپس از این که سکانس‌ها‌ی من را گرفتند، انها گفتند باید با بازیگر فرد دیگر تکرار کنند.

فیلم‌ها‌ و تئاترهای بسیاری را از دست دادم … در طول ممنوع‌الکاریم یک بار نتوانستم با یک مسئول سخن بگویید کنم تا بفهمم مشکلم چیست؟ یعنی تا این مدت علت ممنوع‌الکار بودنم را نمی‌دانم.

مینا لاکانی

لاکانی با دست‌ها‌ی خودش علتشد نامش در فهرست سیاه تلویزیون قرار بگیرد. سپس از حوادث انتخابات سال ۸۸، جزو گروهی می بود که از ایران رفت. چند زمان سپس بدون حجاب در شبکه صدای آمریکا ظاهر شد و اغاز کرد به بدگویی از حالت ایران او او گفت که به گفتن یک «چهره مردمی»، دیگر نمی‌توانسته به فعالیت در ایران ادامه دهد. لاکانی در آن شبکه از شرایط نامناسب بازیگران ایرانی سخن بگویید کرد و او گفت که ماه‌ها‌ست چشم به راه مانده تا نظر خوبی برای بازی به او بشود اما جریان‌ها‌یی مانع از کار او در تلویزیون می‌شده‌اند.

زهرا امیرابراهیمی

سپس از شهرتی که برای بازی در نقش «زهره» سریال «نرگس» به دست آورد، فیلمی ‌منتسب به او در شبکه مجازی انتشار شد. با این که انتساب این فیلم به امیرابراهیمی‌ هیچ زمان در حقیقت ثابت نشد و به تایید نرسید اما به علت حواشی که آن زمان به وجود آورد، تلویزیون تصمیم گرفت او را ممنوع‌التصویر کند.

در همه طول این سال‌ها‌، با این که سریال‌ها‌ی ریز و درشت تعداد بسیاری از شبکه‌ها‌ی گوناگون بازپخش شدند اما سریال‌ها‌یی که میرابراهیمی ‌در آنها بازی داشت، هیچ زمان رنگ آنتن ندیدند. دلنشین اینجاست که سریال‌ها‌ی او زمان پخش، با استقبال بسیاری هم از سوی مخاطبان روبرو بودند.

سحر قریشی

سپس از بازی در سریال دلنوازان، نامه ای منتسب به همسر سحر قریشی به اکثر مجلات و خبرگزاری‌ها‌ی معروف فکس شد و یک نسخه از آن هم به دست حراست صدا و سیما رسید. محتویات داخل آن نامه علتشد، صدا و سیما قریشی را ممنوع‌الکار کند. یقیناً خود قریشی چندین دفعه این قضیه را تکذیب کرد و در مصاحبه‌ای او گفت که علت ممنوع‌التصویر بودنش را نمی‌داند.

ترانه علیدوستی

علیدوستی در ۲۶ آذر ۱۴۰۱ در جریان اعتراضات سراسری بعد از «یورش مأموران به خانه‌اش» توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد. علت بازداشت او از سوی رسانه‌ها «اظهار نظرهای بدون استناد در رابطه وقایع تازه» و انتشار کردن «مطالب تحریک‌آمیز در جهت حمایتاز اغتشاشات خیابانی» گفتن شد. او یک روز بعد از بازداشت در تماس تلفنی با پدرش او گفت در بند ۲۰۹ زندان اوین است. بازداشت او با عکس العمل گسترده‌ای در جهان همراه می بود. تعدادی از سینماگران ایرانی در روزهای سپس روبه رو اوین تجمع کردند. بیشتر از ۶۰۰ هنرمند در جهان خواستار آزادی او شدند. او در ۱۴ دی با قید وثیقه یک میلیاردی آزاد شد.

افسانه بایگان

با اغاز اعتراضات به مرگ مهسا (ژینا) امینی، بایگان هم همانند تعداد بسیاری از سینماگران زن ایرانی، با انتشاری تصویری بدون حجاب اجباری در اینستاگرام با زنان معترض ایرانی و جنبش زن، زندگی، آزادی اظهار همراهی کرد. او در حمایتاز معترضان، با انتشار کردن عکسی بدون حجاب از خود در اینستاگرام نوشت: «برای همراهی با نور، برای نور، برای راه روشن». او در ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ در مراسم بزرگداشت آتیلا پسیانی با پوشش اختیاری و با گوشواره شیر و خورشید در مراسم بزرگداشت آتیلا پسیانی حاضر شد.

در ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۲ اظهار شد که به علت کشف حجاب برای او پرونده قضایی راه اندازی شده‌است. رای دادگاه ۲۸ تیر ۱۴۰۲ به او ابلاغ شد. وی بر پایه حکم دادگاه به ۲ سال حبس تعزیری، دو سال ممنوعیت خروج از سرزمین، دو سال ممنوعیت دسترسی به فضای مجازی، مراجعه هفته‌ای یکبار به روانپزشک تا دریافت گواهی سلامت و مطالعه و خلاصه‌نویسی یک کتاب در ظرف دو ماه محکوم شد.

افسانه بایگان در ۲۰ تیر ۱۴۰۲ بعد از وجود با کلاه در نمایش یک تئاتر به‌گفتن تماشاگر و فراخوانی مجدد به دادگاه، در اینستاگرام او گفت به علت فشارها و قضاوت‌های سختگیرانه، نادیده‌گرفته شدن فعالیت هنری و حیثیت اجتماعی‌اش از عرصه بی‌حرمت بازیگری کناره‌گیری می‌کند.

ویشکا آسایش

او دارای مدرک طراحی صحنه از سرزمین انگلستان است.نخستین فعالیت هنری او بازی در سریال امام علی به کارگردانی داوود میرباقری می بود که توسط محمدرضا شریفی‌نیا معارفه شد. او موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن از بیست و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم ورود آقایان ممنوع شد.

در جریان اعتراضات ۱۴۰۱ به فرانسه مهاجرت کرد. آسایش با ایفای نقش در فیلم هفت روز به کارگردانی علی صمدی احدی نخستین فیلم خود را بعد از خروج از ایران بازی کرد.

کتایون ریاحی

ریاحی یکی از نخستین بازیگرانی می بود که در شهریور ۱۴۰۱ در حمایتاز مهسا امینی، کشف حجاب کرد. او در جواب به محمدمهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد، که حرف های می بود افرادی که «حجابشان را برداشته‌اند به فکر فعالیت فرد دیگر باشند»، او گفت «نظر می‌کنم شما فکر یه کار آبرومند برای خودت باش.» مأموران امنیتی تصمیم داشتند او را بازداشت کنند اما با ورود به خانه‌اش، ریاحی گریخته می بود.برخی از وسایل شخصی او همانند لپ تاپش توسط مأموران ضبط شد. بعد از آن خبری از ریاحی نبوده است و مدیر پیج اینستاگرام او او گفت که جانش در خطر است. او در ۲۹ آبان در قزوین بازداشت شد. ریاحی در آذر ۱۴۰۱ با قرار وثیقه آزاد شد.

پانته آ بهرام

او در بحبوحه جنبش زن، زندگی، آزادی عکسی بدون حجاب از خود در صفحه اینستاگرامش انتشار کرد که متن زیر عکس حاوی هشتگ‌های همانند «زن، زندگی، آزادی» و بازیگرانی می بود که برای برداشتن حجاب بازداشت شده بودند. او این چنین بعداً، در اکران مردمی ‌آخرین تکه سریال پوست شیر بدون حجاب حاضر شد. در پی این عمل، مرکز خبر‌رسانی پلیس تهران خبرداد برای او به جرم «کشف حجاب» در ملأ عام و انتشار کردن تصاویر در فضای مجازی پرونده قضایی راه اندازی شده است. او یکشنبه ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۲، مجدد بدون حجاب اجباری در مراسم تشییع رضا حداد شرکت کرد که با استقبال کاربران شبکه‌های اجتماعی مواجه شد.

شبنم فرشادجو

فرشادجو در ۲۶ شهریور ۱۴۰۱ به علت مرگ مهسا امینی طی یک گفتگوی لایو با مردم در اینستاگرام، کشف حجاب کرد. او در ۲۸ شهریور ۱۴۰۱ با انتشار کردن متنی در اینستاگرام او گفت که دیگر به‌گفتن بازیگر در ایران کار نخواهد کرد.

یکی از خبرگزاری‌ها از این عمل به گفتن «عمل هنجارشکنانه» یاد کرد و ادعا کرد که تصمیم شبنم فرشادجو از این حرکت دریافت پناهندگی است.

هنگامه قاضیانی

در جریان اعتراضات ۱۴۰۱، هنگامه قاضیانی با انتشار کردن پستی در اینستاگرام در ۲۸ آبان، با برداشتن حجاب اجباری گفت «تا آخرین نفس کنار مردم ایران هستم».

خبرگزاری جمهوری اسلامی، ایرنا، یکشنبه ۲۹ آبان ۱۴۰۱ از بازداشت او خبر داد. بر پایه این گزارش، قاضیانی با «حکم قضایی» توسط دستگاه امنیتی بازداشت شد. خبرگزاری ایرنا تهمت قاضیانی را «ربط با رسانه‌های معاند و ضدانقلاب» گفتن کرده است. بعد از این اتفاق، لیلا نقدی‌پری، طراح صحنه و لباس سینما، بعد از خواندن بیانه‌ای در اینستاگرامش، مخالفتش را با حجاب اجباری اظهار کرده، و عمل هنگامه قاضیانی را به همان شکل تکرار کرد.

در تاریخ نهم آبان ۱۴۰۲ او در استوری صفحهٔ شخصی خود در اینستاگرام تصویری از احضاریه به تاریخ ابلاغ هفتم شهریور ۱۴۰۲ جهت وجود در دادسرای فرهنگ و رسانه به جرم نشر اکاذیب و تبلیغ علیه نظام انتشار کرد.

پگاه آهنگرانی

به‌جستوجو دعوت دویچه وله، پگاه آهنگرانی قرار می بود از ۱۳ تا ۲۱ تیر ۱۳۹۰ برای پوشش وبلاگیِ جام جهانی فوتبال زنان ۲۰۱۱ به آلمان برود که از خروج او از سرزمین جلوگیری کردند. او در ۱۹ تیر ۱۳۹۰ ‌در خانه شخصی‌اش دستگیر شد و تحت بازجویی قرار گرفتپس از چندی خبرگزاری تابناک به نقل از شبکه العربیه دستگیری و بازداشت این بازیگر را قبول کرد. این در حالی است که برخی خبرگزاری‌ها این خبر را تکذیب کردند و به حرف های مادر پگاه آهنگرانی حرف های‌اند که [پگاه آهنگرانی] به تازگی و برای اراعه برخی توضیحات احضار شد اما مشکل خاصی برای وی پیش نیامد.

بعد از عکس العمل‌ها نسبت به بازداشت این بازیگر، محسنی اژه‌ای در نشست خبری هفتگی به‌گفتن سخنگوی قوه قضاییه در ۳ مرداد ۱۳۹۰ بعد از گذشت ۱۵ روز از بازداشت پگاه آهنگرانی، خبر از آزادی قریب‌الوقوع او را داد. وی این چنین نقل نمود که پگاه آهنگرانی به خواست یک نهاد امنیتی بازداشت شده‌است.

بعد از اظهار خبر آزادی پگاه آهنگرانی جمعی از هنرمندان نظیر حبیب رضایی، رخشان بنی‌مطمعن، رسول صدر عاملی، جعفر پناهی، پرویز پرستویی، مهناز افشار، کامبوزیا پرتوی و منیژه حکمت در روبه رو زندان اوین حاضر شده و تا نیمه شب ۳ مرداد ۱۳۹۰ در انتظار آزادی او بودند. اما بعد از ساعت‌ها انتظار به آن‌ها اظهار شد که آزادی پگاه آهنگرانی منتفی است. پگاه آهنگرانی به همراه مهناز محمدی مستندساز در ۵ مرداد ۱۳۹۰ بعد از ۱۷ روز زندان فردی در زندان اوین با سپردن وثیقه ۱۰۰ میلیون تومانی آزاد شد. این چنین مأموران با ممنوع‌کردن وجود خانوادهٔ پگاه آهنگرانی در برابر زندان، خودشان او را به خانه آوردند

در ۶ آبان ۱۳۹۲ خبر رسید که پگاه آهنگرانی به ۱۸ ماه حبس تعزیری محکوم شده‌است.منیژه حکمت مادر پگاه آهنگرانی، در گفتگویی با ایسنا درموردٔ مطالب منتشرشده حوالی صدور حکم محکومیت پگاه آهنگرانی او گفت: «وی در دادگاه بدوی به ریاست قاضی مقیسه به ۱۸ ماه حبس تعزیری محکوم شده‌است.» حرف های می‌شود اتهامات پگاه آهنگرانی به شرکت در اعتراضات سال ۱۳۸۸ مربوط بوده‌اند. وی گفت: «پگاه آهنگرانی قریب به سه سال است که از طرف دادسرای امنیت تهران ممنوع‌الخروج است و به‌رغم دعوت از سوی جشنواره‌های گوناگون، موفق به وجود در آن‌ها نشده‌است.» برای نمونه، فیلم دربند که این بازیگر برای بازی در آن موفق به دریافت سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر شد، بدون وی در جشنواره شیکاگو، ایلینوی وجود یافت

مریم بوبانی

در جریان اعتراضات ۱۴۰۱، مریم بوبانی در عکس العمل به کشته شدن مهسا امینی و حمایتاز اعتراضات، کشف حجاب کرد و در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «چهل و چند سال رنج، رنگی به موهای من نگذاشته، اما همین سپیدی را از اجبار روسری می‌رهانم به احترام وبرای همراهی باهمه #زنان و#دخترانِ #وطنم».

 در تاریخ ۲۴ مهر ۱۴۰۱ خبر از ممنوع‌الخروجی خود داد و نوشت: «من در سخت‌ترین روزهای جنگ در خوزستان زیر توپ و خمپاره و موشک ماندم و وطنم را ترک نکردم، من از این وطن رفتنی نیستم»

گلاب آدینه

در ۱۵ آذر ۱۴۰۱، بعد از اجرای نمایش پرده‌خانه به کارگردانی گلاب آدینه، او بدون حجاب اجباری به روی صحنه رفت و در بیرون از سالن با تماشاگران عکس گرفت.

شقایق دهقان

شقایق دهقان در جریان اعتراضات ۱۴۰۱ عکس بی‌حجاب خود را در استوری صفحه اینستاگرام خود به اشتراک گذاشت و نوشت «سهواً حجابم افتاد، سهواً مجدد سرم نکردم، یکی هم داشت سهواً عکس می‌گرفت، سهواً هم یکی دستش خورد و استوریش کرد. بابت همهٔ این سهواًها و برای از بین بردن همه این سوءتفاهم‌ها، از صمیم قلبم از این طریق و از همه طریق‌های دیگه که بفرمایید، از مردم، از مسئولان، از همهٔ اونا که جریحه‌دار شدن، صراحتاً از هیچ‌فردی عذرخواهی نخواهم کرد».

در ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۲ شقایق دهقان در مراسم رونمایی یک کتاب در کافه کتاب نشر ققنوس تهران بدون حجاب اجباری وجود یافت.

وی به همراه چند بازیگر زن دیگر به علت کشف حجاب ممنوع‌الفعالیت شدند، حمید ایل‌بیگی معاون نظارت و قیمت‌یابی آثار سینمایی او گفت: آن‌ها به علت محدودیتی که برایشان وجود دارد نمی توانند در فیلم‌های سینمایی بازی کنند آثار قبلی‌شان کم کم انتشار می‌شود که مالکان فیلم‌ها متضرر نشوند چون اندوخته بسیاری خرج شده است ولی از این به سپس نمی توانند در فیلم جدیدی بازی کنند.

آبان عسکری

در اعتراضات ۱۴۰۱ شماری از زنان ایرانی، در حرکتی نمادین در اعتراض به مرگ ژینا امینی بعد بازداشت توسط گشت حجاب اجباری موهای خود را مختصر کردند و برخی از بازیگران سینما و تلویزیون حجاب از سر برداشتند و برخی به کمپین گیسوبران پیوستند. آبان عسگری نیز با کشف حجاب و بریدن موهایش در اعتراضات شرکت کرد.

سهیلا گلستانی

در روزهای اولیه آذر ۱۴۰۱ در همراهی با اعراضات ۱۴۰۱ و به حجاب اجباری و تن ندادن به بازبینی در آثار، یک ویدیو از سهیلا گلستانی که در آن به همراه چند بازیگر دیگر بدون حجاب برابر دوربین ظاهر شده می بود انتشار شد. این حرکت اعتراضی بعدتر با همان شکل و سبک، توسط گروه‌های فرد دیگر از هنرمندان ایرانی و نیز خارجی تکرار شد.به جستوجو انتشار کردن این ویدئو و بازتاب گسترده آن، گلستانی و حمید پورآذری ۸ آذر ۱۴۰۱ بازداشت شدند. گلستانی سرانجام ۲۰ آذر ۱۴۰۱ با قید وثیقه آزاد شد.

چکامه چمن ماه

چکامه چمن‌ماه از ایران مهاجرت کرده و در شبکهٔ فارسی‌زبان جم تی‌وی، مشغول فعالیت است.

چمن‌ماه در آذر ۱۴۰۳ برای اکران فیلمی‌در ایران روبه رو دوربین‌ها قرار گرفت، او پیش‌تر در تیر ماه به ایران بازگشته می بود.

چکامه چمن‌ماه از جمله ۱۴۰ هنرمند ایرانی می بود که با امضاء طوماری در مورخ ۲۲ خرداد ۱۳۹۲، همراه با دیگر اصلاح‌طلبان و اعتدال گرایان ایران، ضمن سپاس از انصراف محمدرضا عارف به سود حسن روحانی، از نامزدی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ حمایتعلنی کرد

شیوا ابراهیمی

او در شهریور ۱۴۰۱ در حمایتاز مهسا امینی، کشف حجاب کرد. وی هم اکنون ساکن پاریس در سرزمین فرانسه است.