۳۷ میلیارد دلار خام‌فروشی؛ شرط جهش صادرات چیست؟_بام وطن

به گزارش کسب و کار نیوز ، امیر روشن‌قسمت قنبری، معاون ترقی کسب‌وکارهای بین‌المللی سازمان گسترش تجارت ایران در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به حالت تجارت خارجی سرزمین در سال قبل او گفت: در سال قبل بین ۵۷ تا ۵۸ میلیارد دلار صادرات داشتیم. اگر به گزارش‌ها و تحلیل‌های این صادرات نگاه کنیم، فهمید می‌شویم که نزدیک به ۳۷ میلیارد دلار از این صادرات مربوط به حوزه‌های پتروشیمی، معدن، فلزات و مشتقات آن‌ها بوده است.

او گفت: این یعنی همان رویکردی که پیش‌تر در نفت داشتیم، یعنی خام‌فروشی یا فروش کالا به طور نیمه‌خام، در حوزه پتروشیمی و معدن نیز تکرار شده است؛ به‌طوری‌که ما مواد اولیه را فرآوری نکرده و مستقیماً صادر کردیم.

روشن اظهار کرد: در نزدیک به ۲۰ تا ۲۲ میلیارد دلار از صادرات سال قبل نیز متعلق به دیگر کالاها می بود که بین ۹ تا ۱۰ میلیارد دلار آن به علت موقعیت جغرافیایی ایران و نزدیکی به بازارهای افغانستان و عراق بوده است. این مزیت جغرافیایی علتشده هر کالایی که به این دو سرزمین صادر می‌شود، بدون رقابت جدی پذیرفته شود؛ به این علت، نمی‌توان آن را به گفتن یک دستاورد صادراتی واقعی برداشت کرد.

اجرای مطرح «برسی آمادگی صادرات» برای شرکت‌های کوچک

او همین طور گفت: مابقی صادرات نیز متعلق به دیگر صادرکنندگان می بود. ما مطالعاتی انجام دادیم و دیدیم که در دنیا، به‌اختصاصی در چین، ۶۰ درصد صادرات توسط واحدهای کوچک و متوسط (SMEs) انجام می‌شود. این واحدها ۹۰ درصد از تشکیل ناخالص داخلی چین و ۸۰ درصد اشتغال این سرزمین را به مسئولیت دارند.

روشن تصریح کرد: در کشورهایی همانند آلمان نیز ۹۹ درصد شرکت‌ها کوچک و متوسط‌اند. این کشورها صادرات واقعی خود را بر پایه کالاهایی با قیمت افزوده بالا و نهایی پایه‌گذاری کرده‌اند. به همین علت هم درآمد ملی آن‌ها افزایش یافته و هم اشتغال پایدار تشکیل شده است.

معاون سازمان گسترش تجارت ایران او گفت: سازمان گسترش تجارت ایران با یک نگاه بنیادی، طرحی را با گفتن «برسی آمادگی صادرات» (Export Readiness Assessment – ERA) برای حمایتاز شرکت‌های کوچک و متوسط راه‌اندازی کرده است. در بازدید‌های ما اشکار شد تعداد بسیاری از این شرکت‌ها دانش صادراتی ندارند اما تمایل دارند داخل این حوزه شوند.

او گفت: در این مطرح، شرکت‌هایی که برسی آمادگی صادرات را با پیروزی پشت سر بگذارند، می‌توانند داخل بازار صادراتی شوند. اگر آمادگی ملزوم را نداشته باشند، در زنجیره‌ای از همکاری با شرکت‌های مدیریت صادرات (EMCها) قرار می‌گیرند تا صادرات از طریق این شرکت‌ها انجام شود.

معاون سازمان گسترش تجارت پافشاری کرد: این مدل همکاری برای اولین بار به‌صورت کشوری پیاده‌سازی می‌شود؛ به‌طور مثال، اگر شرکتی بخواهد به روسیه صادرات داشته باشد، می‌تواند از خدمات شرکت‌های مدیریت صادرات که در روسیه مستقر می باشند و بازار آنجا را به‌خوبی می‌شناسند، منفعت گیری کند.

او گفت: این شرکت‌های مدیریت صادرات با بازدید بازار مقصد، نیازهای بسته‌بندی، استانداردها و سلیقه مصرف‌کننده در آن سرزمین را به تولیدکننده منتقل می‌کنند تا کالای تولیدشده، مشابه با نیاز آن بازار باشد.

روشن خاطرنشان کرد: این رویکرد علتمی‌شود هم شرکت‌های کوچک و متوسط تحکیم شوند، هم محصولات آن‌ها به طور صادرات‌محور تشکیل شود. از نظر دیگر، افزایش کیفیت داخلی نیز بهبود اشکار می‌کند.

افزایش سه برابری قیمت صادرات در صورت حذف خام فروشی

وی او گفت: هنگامی محصولات با کیفیت و صادرات‌محور تشکیل شوند، بازارهای بیشتری برای آن‌ها تشکیل خواهد شد و اشتغال در سرزمین نیز گسترش خواهد یافت. به‌گفتن مثال، اکنون متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی ایران بین ۳۷۰ تا ۳۸۰ دلار است. اگر خام‌فروشی کنار گذاشته شود، این عدد می‌تواند به نزدیک به ۱۲۰۰ دلار برسد؛ یعنی نزدیک به سه برابر.

روشن اضافه کرد: اکنون ظرفیت‌های قانونی برای گسترش صادرات تشکیل شده، از جمله راه‌اندازی کنسرسیوم‌های صادراتی، شرکت‌های شتاب‌دهنده صادراتی و تحکیم شرکت‌های مدیریت صادرات، که در قالب آیین‌نامه‌هایی برای برنامه هفتم گسترش سرزمین تدوین شده است.

معاون سازمان گسترش تجارت ایران افزود: با این عمل های، شرکت‌های کوچک و متوسط دیگر نیازی ندارند که مستقیماً دچار فرآیندهای پیچیده صادراتی شوند؛ بلکه می‌توانند فقطً بر تشکیل و بهبود کیفیت تمرکز کنند و صادرات را به شرکت‌های تخصصی مدیریت صادرات بسپارند.

وی در ادامه تصریح کرد: شورای عالی صادرات که در سازمان گسترش تجارت مستقر است نیز می‌تواند نقش تنظیم‌گری را ایفا کند تا این استراتژی گسترش صادرات در قسمت شرکت‌های کوچک و متوسط به‌خوبی پیاده‌سازی شود.

روشنگفت: رایزن‌های بازرگانی ما در کشورهای مقصد نیز بر پایه آمار تجاری و نیازسنجی‌های انجام‌شده انتخاب شده‌اند و بخشی از زنجیره گسترش صادرات می باشند. آن‌ها ضمن مطالعه بازار مقصد، اطلاعات را به سرزمین منتقل می‌کنند تا سازمان و قسمت خصوصی بتوانند بر پایه آن سیاست‌گذاری دقیق‌تری انجام بدهند. همکاری قسمت خصوصی در این مسیر مدام تعیین‌کننده بوده و خواهد می بود.