سه ابهام سامانه ارز تجاری/ نگرانی صادرکنندگان از تعیین نرخ ارز توسط بانک مرکزی_بام وطن

به گزارش کسب و کار نیوز، اواخر اردیبهشت ماه بانک مرکزی خبرداد که با مقصد تسریع در از بین بردن ضمانت ارزی و برگشت ارز صادرکنندگان خرد قسمت خصوصی و در راستای عمق بخشی به ‌بازار رسمی ارز در راستای سیاست تثبیت ارزی، تصمیم گرفته با همکاری وزارت صمت، تالار ارز اشخاص (بازار ارز توافقی) را در ‌مرکز مبادله ارز و طلای ایران راه‌اندازی کند تا صادر کنندگان خرد قسمت خصوصی، ارز خود را با قیمت توافقی در این بازار رسمی و ضابطه‌مند اراعه کنند و بانک مرکزی نیز در این بستر رسمی به گفتن ناظر و رگولاتور وجود داشته باشد.

اکنون به نظر می‌رسد این تصمیم در قالب سامانه ارز تجاری در حال اجرایی شدن است. سامانه ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران از سوم آذر سال جاری، به‌صورت رسمی برای خرید و فروش ارز راه‌اندازی شده و از سوم دی ماه همه واردکنندگانی که از ارز نیمایی منفعت گیری نمی‌کنند، باید ارز خود را از سامانه ارز توافقی دریافت کنند.

در این رابطه محمد لاهوتی – رئیس کنفدراسیون صادرات ایران اظهار کرد: نوشته سامانه بازار مبادله ارز و طلا تقریبا اغاز سال جاری توسط بانک مرکزی کلید خورد. بر این مبنا در مرکز مبادله طلا و ارز در یک طرف صادرکنندگان ارز خود را اراعه در طرف دیگر داخل کنندگان تقاضای ارزی خود را سپس از خواست اراعه می‌کنند. بین صادر کننده و داخل کننده بانک‌ها  به گفتن بانک‌های عامل، دریافت وجه صادراتی و پرداخت ارز وارداتی را انجام خواهند داد.

به حرف های وی نحوه قیمت گذاری هم مطابق اظهار بانک مرکزی، به طور توافقی بین صادر کننده و داخل کننده خواهد می بود. یقیناً این به این معنی نیست که صادر کننده و داخل کننده ربط مستقیم داشته باشند، بلکه فقط با اظهار کف قیمت توسط صادرکننده و سقف قیمت توسط  واردکننده، نرخ‌ها اظهار می‌شود و در همان محدوده قیمتی که صادرکننده و واردکننده وکالت دادند که ارز فروخته یا خریداری شود، بانک‌های مرکز مبادله این معامله های را انجام خواهند داد. کارگزار این نقل و انتقال هم بانک‌هایی خواهند می بود که اگر صادر کننده ارز را در اختیار نماینده آن بانک در هر جای دنیا قرار دهد، گواهی سپرده ارزی دریافت می‌کند و با اراعه گواهی سپرده ارزی که اشکار می‌کند این پول نزد کدام بانک است، این پول به داخل کننده واگذار می‌شود.

رئیس کنفدراسیون صادرات ایران با گفتن این که نوشته نرخ یکی از موضوعات چالشی و اساسی در سامانه ارز تجاری است؛ چرا که بانک مرکزی معتقد است که نرخ توافقی خواهد می بود، اما از آن جایی که به هر حال خود بانک مرکزی هم اراعه کننده ارز در این بازار است و می‌خواهد ارز خودش را اراعه کند، قطعاً یک رقابت نابرابری بین حجم ارز اراعه شده توسط بانک مرکزی و صادرکنندگان کوچک و متوسط به وجود خواهد آمد و این نوشته در قیمت گذاری و در تعیین و کشف قیمت تاثییر خواهد داشت و امکان پذیر همان اتفاقی که در اغاز اغاز به کار سامانه نیما اتفاق افتاد، یعنی تعیین نرخ توسط بانک مرکزی، مجدداً تکرار شود.

او گفت: با دقت به این که چندین دفعه و چندین دفعه مسئولان بانک مرکزی اظهار کردند که نرخ ارز آزاد را قبول ندارند، دور از انتظار به نظر می‌رسد  این زمان را بدهند که نرخ ارز در این مرکز به طور واقعا توافقی و بر پایه اظهار صادرکننده و تقاضای خریدار کشف شود و به گمان زیادً مجدداً ما با مشکل نرخ ارزان برای فروش کالاهایی که هیچگونه ارز ارزان یا انرژی ارزان قیمت منفعت گیری نمی‌کنند، همانند کالاهای کشاورزی و کالاهای صنعتی روبه رو خواهیم می بود.

لاهوتی با گفتن این که دغدغه دیگر صادرکنندگان و واردکنندگان این است که هزینه نقل و انتقال پول در این مرکز چه مقدار خواهد می بود که تا به امروز تا این مدت به طور اشکار و شفاف اظهار نشده، تصریح کرد: مسئله سوم هم این است که باید ببینیم تا چه مقدار بانک‌ها امکان دریافت وجوه صادراتی را در بازارهای گوناگون جهانی دارند، با دقت به تحریم‌ها روال دریافت پول را چطور از صادر کننده کلید خواهند زد و آیا طرف‌های تجاری صادراتی امکان حواله پول به این بانک‌ها یا شرکت‌ها را دارند یا خیر. به نظر می‌رسد تا وقتی که این موضوعات شفاف نشود، قضاوت در رابطه این که این سامانه کمکی به افزایش صادرات، از بین بردن ضمانت ارزی و شناسایی نرخ واقعی ارز خواهد کرد یا نه مقدور نیست.

رئیس کنفدراسیون صادرات ایران با گفتن این که بر پایه توانایی به نظر می‌رسد قضیه نرخ، مهم‌ترین نوشته چالشی این مرکز است، او گفت: یقیناً جلسه‌ای امروز در اتاق بازرگانی برگزار خواهد شد و مسئولان بانک مرکزی و مرکز مبادله جهت شفاف سازی و از بین بردن ابهامات در اتاق حاضر خواهند شد و باید ببینیم  امروز موضوعاتی که دغدغه فعالان اقتصادی است رفع می‌شود یا نه.