سپاهان، داستان سقوط یک تیم کهکشانی_بام وطن

برگردیم به بهار دو سال قبل. سپاهان در دومین سال مربیگری محرم نویدکیا قرار داشت و شرایط در این تیم با از دست دادن شانس قهرمانی در لیگ برتر و جام حذفی بحرانی می بود. این در حالی می بود که محرم نویدکیا به مدیران باشگاه خبر جدایی‌اش را در آخر فصل داده می بود و چالش بزرگی پیش روی محمدرضا ساکت مدیرعامل زمان طلایی‌پوشان قرار داشت. این حالت را می‌توان با شرایط این روزهای سپاهان قیاس کرد. اما چطور سپاهان که در لیگ بیست و دوم نمایش فوق الاده به اختصاصی در نیم فصل دوم داشت، به این نقطه رسید؟!

جلب نگاه‌ها در تابستان 

انتخاب هوشمندانه ساکت برای گذر از این بحران و دوران محرم انتخاب یک مربی جهانی می بود و آن نام هم ژوزه مورایس دستیار مورینیو در اینتر، رئال مادرید و چلسی می بود. مورایس زیاد سریع با فوتبال ایران وفق اشکار کرد و روز به روز و هفته به هفته ناظر روال صعودی سپاهان شدیم. آنها که با دو ناکامی و ۶ تساوی نیم فصل اول را همه کرده بودند، در نیم فصل دوم یک ناکامی و دو تساوی در کارنامه آنها ثبت شد و در مابقی مسابقات به پیروزی رسیدند تا اشکار شود اگرچه آنها در هفته پایانی قافیه قهرمانی را به پرسپولیس واگذار کردند، اما همه مدعیان باید از آنها در فصل پیش رو واهمه داشته باشند.

در این بین جذب چند ستاره در پنجره تابستانی حسابی توجهات را به سپاهان جلب کرد. رضا اسدی سرآمد آنها می بود که در نیم فصل دوم فصل قبل با پیراهن تراکتور درخشیده می بود. احسان پهلوان، هادی محمدی، کاوه رضایی و رضا شکاری نفرات دیگر بودند، اما بازیکنی که توجهات را به سپاهان جلب کرد و آنها را در کانون دقت قرار داد، عیسی آل‌کثیر می بود؛ مهاجمی که اگرچه در آن مقطع سپاهانی‌ها به شدت نسبت به جذب او از جبهه رفیق پز می‌دادند و وجود او در اصفهان را گامی در جهت تحکیم طلایی‌پوشان و تضعیف پرسپولیس توصیف می‌کردند، اما هنگامی عیسی در زمستان بار دیگر به پرسپولیس برگشت، اولی اتفاق افتاده می بود ولی حضورش نه تنها کمکی به سپاهان نکرد که ضربات مهلکی به این تیم از لحاظ فنی و روانی زده می بود!

اغاز ترکش‌ها یک روز قبل از اغاز لیگ 

با خرید عیسی آل‌کثیر که سپاهانی‌ها اکنون آرزو می‌کنند ای کاش هیچ زمان برای جذب او عمل نکرده بودند، هجمه‌ها علیه سپاهان اغاز شد و این تیم در فضای عمومی فوتبال متهم به عبور از سقف قرارداد شد. در فضای مجازی هم حملات پردامنه‌ای علیه سپاهان و ولخرجی‌های این تیم اغاز شده می بود. این هجمه‌ها درنهایت به مصاحبه منصور قنبرزاده نایب رئیس فدراسیون و رئیس کارگروه ناظر بر قررادادها منجر شد که بدون نام بردن از بازیکنی خبرداد باشگاه سپاهان نتوانسته مجوز وجود دو بازیکن را در افتتاحیه لیگ بگیرد.

چهار هفته التهاب، شمشیر دو لبه! 

بعد از این که قنبرزاده در مصاحبه خود از عدم ثبت قرارداد دو بازیکن سپاهان خبر داد، چالش‌ها برای سپاهان اغاز شد. با این حال تیم مورایس حسابی منسجم و ترسناک نشان می‌داد. آنها در بازی اول تراکتور را در نقش جهان بردند، در بازی دوم موفق به ناکامی ذوب‌آهن در فولادشهر شدند، در بازی سوم استقلال را در اصفهان از پا انداختند و درنهایت پیش از این که تیم ملی به فیفادی شهریورماه برود، پیکان هم با وجود این که یک نیمه با یک یار زیاد تر روبه رو سپاهان در اکباتان بازی کرد، هنگامی سوت آخر مسابقه به صدا درآمد، با نتیجه ۳ بر یک باخته می بود.

حکم بی‌سابقه انضباطی اولین ضربه کشنده 

در حالی که لیگ تعطیل شده می بود تا تیم ملی به یکی از با اهمیت ترین مرحله های آماده‌سازی‌اش برای جام ملت‌ها برود، حکمی بی سابقه علیه سپاهان صادر شد. چهار باشگاه استقلال، تراکتور، پرسپولیس و پیکان از این تیم به علت عدم مراعات قوانین تازه مربوط به سقف بودجه شکایت کرده بودند که به اظهار حکمی بی سابقه منجر شد. کسر ۴ امتیاز، ۴۰۰ میلیون تومان جریمه نقدی و اصلاح قرارداد ۶ بازیکن با اهمیت ترین بندهای این حکم بودند. ضمن این که هم چنان حالت عیسی آل‌کثیر و برایان دابو که دو بازیکن مورد نظر منصور قنبرزاده بودند، اشکار نبوده است.

درگیری‌ مدیرعامل سپاهان و رئیس کارگروه در رسانه‌ها 

بعد از این حکم یک جنگ رسانه‌ای اغاز شد. این جنگ با سرکردگی منصور قنبرزاده رئیس کارگروه ناظر بر قراردادها و محمدرضا ساکت اغاز و ادامه اشکار کرد و دو طرف اتهامات شدت را نسبت به یکدیگر در رسانه‌های گوناگون نقل می‌کردند، تا فضای حوالی اردوی سپاهان التهاب بماند.

ضربه کشنده دوم توسط نهاد بین‌المللی 

سپاهان بعد از آخر فیفادی شهریورماه هم چنان در زمین مسابقه بدون رقیب می بود. با وجود مشکلاتی که پیش آمده می بود، تیم مورایس در آسیا و لیگ برتر بدون رقیب می بود و در مسیری که پیش رو داشت، با قوت پیش می‌رفت. در ادامه به بازی الاتحاد رسیدیم. سومین بازی سپاهان درمرحله گروهی که قرار می بود در ورزشگاه نقش جهان برگزار شود، اما در شرایطی که همه چیز مهیای مسابقه می بود، به یکباره ناظر عدم ورود بازیکنان الاتحاد به زمین مسابقه و ترک ورزشگاه بودیم. از همان لحظه‌ای که عربستانی‌ها عمل به ترک نقش جهان کردند، اشکار می بود از همه چیز یقین می باشند و حکم کمیته انضباطی که چند ماه سپس صادر شد، علت مطمعن آنها نسبت به عمل‌شان را اشکار کرد. بازی سه بر صفر اظهار شد و باشگاه سپاهان را با جریمه ۱۰ هزار دلاری روبه رو کردند.

ترکش حکم دوم در قائمشهر و نقش جهان 

اگرچه بازیکنان سپاهان توانستند بعد از حکم کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال ایران سرپا بمانند، اما ماجرا برای آنها بعد از حکم کمیته انضباطی کنفدراسیون فوتبال آسیا اینطور نبوده است. آنها آرزو می‌کردند بازی برابر الاتحاد در جو منحصربه فرد ورزشگاه نقش جهان برگزار می‌شد، اما این اتفاق رخ نداده می بود و در شرایطی برای بازی به قائمشهر رفتند که به طور غیررسمی از حکمی که قرار می بود ای اف سی صادر کند، مطلع بودند. در قائمشهر تحت تاثییر همین حکم تیم مورایس و شاگردانش نتوانستند به نتیجه‌ای بهتر از تساوی یک بر یک دست اشکار کنند. چند روز بعدتر حکم اظهار شد و بازیکنان سپاهان با خبر از این حکم به مصاف ملوان رفتند و با نتیجه شگفت ۴ بر ۲ در خانه مغلوب این تیم شدند. در این مسابقه علاوه بر حواشی که بالاخره ضربه خود را به سپاهان زد، ضعف‌های تیم در سپس فنی هم خودنمایی کردند و بعد از این مسابقه می بود که نیلسون جونیور که نمایش فاجعه‌باری در انزلی داشت، راهی جز جدایی از تیم اشکار نکرد.

سر پا ماندن با وجود دو ضربه کشنده 

با وجود دو حکم سنگین کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال ایران و کنفدراسیون فوتبال آسیا سپاهان توانست برگردد و با وجود ناکامی در نقش جهان روبه رو ملوان و تساوی در قائمشهر هم چنان مدعی اول قهرمانی بودند. آنها در لیگ برتر پرسپولیس را هم در نقش جهان ناکامی دادند تا اشکار شود قرار نیست از این جنگ کنار بکشند و حواشی روی آنها اثری ندارد. در این بین مشکل عیسی آل‌کثیر و برایان دابو هم حل شده می بود و هر دو در بازی‌ای که سپاهان روبه رو صنعت نفت (بعد از برگزار نشدن بازی رفت برابر الاتحاد) داشت برای اولین مرتبه در ترکیب تیم جدیدشان بازی کردند. با دبل عیسی که در ترکیب ثابت داخل زمین شده می بود و وجود چند دقیقه‌ای دابو هراس مدعیان قهرمانی از سپاهان زیاد تر هم شده می بود.

ساکت راهی جدا رفتن اشکار نکرد 

در همه هفته‌هایی که سپاهان با حواشی ریز و درشت و احکام کمیته انضباطی روبه رو می‌شد، پچ پچ‌های رفتن محمدرضا ساکت نقل می بود. او به علت قوانین مربوط به بازنشستگی اجازه ادامه کار اشکار نمی‌کرد و در این بین اظهار دو رای بی سابقه انضباطی علیه باشگاه سپاهان این مدیر را زیاد تر تحت سختی قرار داده می بود. درنهایت بعد از برگشت سپاهان از بازی برگشت برابر الاتحاد که با وجود ناکامی ۲ بر یک روبه رو نماینده متمول عربستان به تنها صعود یک تیم ایرانی به مرحله حذفی لیگ قهرمانان آسیا منجر شد، محمدرضا ساکت در حالی که با استقبال و شعارهای هواداران سپاهانی در فرودگاه روبه رو شده می بود، آخرین شب خود را در کنار تیم فوتبال باشگاه را با خوشی و غرور پشت سر گذاشت و سپس خبر جدایی او به طور رسمی اظهار شد. منوچهر نیکفر که پیش‌تر به گفتن رئیس هیئت مدیره در باشگاه سپاهان فعالیت کرده می بود، جانشین محمدرضا ساکت شد. او از طرف طیب‌نیا ماموریت گرفته می بود تا به اوضاع آشفته مدیریتی سپاهان که دچار پرونده‌های بسیاری می بود سر و سامان ببخشد و سپس سکان هدایت باشگاه را به فرد فرد دیگر بدهد.

برگشت دادن ۴ امتیاز، محروم کردن ۶ بازیکن!

با همه حواشی‌، اخبار و اتفاقاتی که حوالی تیم فوتبال سپاهان و ستاره‌هایش در حال رخ دادن می بود، مورایس وشاگردانش توقف ناپذیر بودند. اما این پیش‌روی قدرتمندانه در کرمان با مانعی بزرگ روبه رو  و متوقف شد. سپاهان چند روز قبل‌تر در مسابقه برابر آلومینیوم در ورزشگاه نقش جهان (هواداران سپاهان از وجود در این مسابقه محروم شده بودند) با نتیجه یک بر صفر ناکامی خورد و یقیناً این باخت در روزی رقم خورده می بود که آنها اعتراض بسیاری به تصمیمات قضاوت داشتند. بعد از این باخت می بود که کمیته استیناف نظر نهایی خود را درمورد شکایت باشگاه سپاهان خبرداد. ۴ امتیاز به این تیم برگشت و سپاهان بار دیگر صدر جدول را در اختیار گرفت، اما در این حکم اصرار شده می بود که هر چه سریعتر باید قراراداد ۶ بازیکن تیم (هادی محمدی، مطلب نیازمند، رضا اسدی، رضا شکاری، کاوه رضایی و احسان پهلوان) اصلاح شود. 

سپاهان در حال سفر به سیرجان می بود که اعضای این تیم با خبری شوکه کننده روبه رو شدند. سازمان لیگ ۶ بازیکن تیم را تا اصلاح قرارداد از وجود در بازی‌های سپاهان محروم کرده می بود و بدین ترتیب مورایس با حالتی مستاصل در نشست خبری پیش از مصاف با گل‌گهر حاضر شد. روز سپس که سوت آخر مسابقه به صدا در آمد، سپاهان در روزی که بار دیگر به تصمیمات قضاوت و کارکرد عباس راکی معترض می بود و مورایس از جوانان بسیاری در ترکیب مهم تیمش منفعت گیری کرده می بود، با ناکامی ۳ بر یک که دومین ناکامی این تیم می بود، از زمین خارج شد و به اصفهان برگشت. 

چند روز سپس هم سپاهان باید در قزوین به مصاف شمس‌آذر می‌رفت و در حالی که تا یک ساعت قبل از اغاز مسابقه حالت ۶ بازیکن کلیدی تیم اشکار نبوده است، درنهایت با کوششهای نیکفر و فسخ قرارداد با کاوه رضایی، هادی محمدی و احسان پهلوان مجوز بازی مطلب نیازمند، رضا شکاری و رضا اسدی گرفته شد. با این حال سپاهان بار دیگر در مسابقه‌ای که تصمیمات قضاوت علیه این تیم می بود، بازنده شد و به شکلی باورنکردنی با توانایی ۴ ناکامی که ۳ تای آنها پیاپی می بود، نیم فصل اول را همه کرد! با این حال تا این مدت فردی باور نداشت که این آخر کار آنها در مسیر قهرمانی است.

دو بازی بزرگ روبه رو الهلال 

بدترین قرعه ممکن برای سپاهان از گوی خارج شد و آنها که تنها نماینده ایران در مرحله حذفی مسابقات بودند، باید به مصاف تیمی می‎‌رفتند که در یکی از بهترین دوران تاریخ خود قرار دارد و هم چنان در حال ادامه دادن به رکورد پیروزی‌های متعدد خود است. با همه این‌ها سپاهان در اصفهان نمایشی تحسین‌برانگیز روبه رو شاگردان ژرژ ژسوس داشت و کادر فنی الهلال باور کرده می بود که احتمالا حتی با مساوی هم نتواند از ورزشگاه نقش جهان خارج شود. اما در نیمه دوم اخراج ناشیانه دانشگر کار سپاهان را سخت کرد و این تیم در حالی که در زمان اخراج دانشگر در دقیقه ۷۶ با تساوی یک بر یک به کار ادامه می‌داد، در زمان‌های اضافی دو گل خورد تا در خانه ۳ بر یک ببازد.

در بازی برگشت و در هنگامی که سپاهانی‌ها در حال ترک اصفهان بودند، یک دغدغه بزرگ داشتند. هادی محمدی به علت اتفاقات بازی برگشت برابر نیروی هوایی روبه رو الهلال غایب می بود و محمد دانشگر هم به این لیست اضافه شده می بود و در این بین جدایی محمد قربانی چالش فرد دیگر برای مورایس می بود که به شکلی کاملا غیرمنتظره در پنجره زمستانی نهایی شد. با این حال سپاهان در کینگ‌دام آره‌نا هم نمایش قابل قبولی داشت. آنها با یک گل پیش افتادند و تازه هنگامی در دقیقه ۷۰ سیاوش یزدانی اخراج شد، الهلال روبه رو هوادارانش به بازی برگشت و با نتیجه شبیه بازی رفت برنده مسابقه شد. 

به جرات می‌توان او گفت که اگر در این مسابقه برخی جزئیات نظیر آشنایی بازیکنان ایرانی با VAR و توانایی زیاد تر و باور به پیروزی در تفکر آنها وجود داشت، نتیجه می‌شد طور فرد دیگر رقم بخورد.

برگشت به لیگ برای جبران

سپاهانی‌ها ترجیح دادند در فاصله دو دیدار رفت و برگشت روبه رو الهلال در لیگ برتر بازی نکنند و با این تصمیم برنامه‌ فشرده را در مقطعی از فصل به جان خریدند. در برگشت به لیگ برتر آنها با مصاف برابر استقلال در تهران اغاز کردند و با نتیجه یک بر صفر بازنده شدند. سپاهانِ بحران زده می بود و این ناکامی کار آنها را سخت‌تر هم کرد. پیروزی برابر شمس آذر در اولین قدم جام حذفی، تا حدی التیام قسمت می بود، اما روزهای سخت‌تری در راه بودند.

یک ناکامی خانگی دیگر و استعفای مدیرعامل 

در این مقطع سختی روی همه اعضای تیم بالا گرفته می بود. سپاهان بعد از سه ناکامی پیاپی در لیگ برتر، در آسیا هم روبه رو الهلال دو ناکامی متوالی را توانایی کرده می بود. باخت در آزادی روبه رو استقلال شرایط این تیم را دشوارتر کرد. در این بین فردی فکر نمی‌کرد سپاهان با ناکامی در نقش جهان روبه رو پیکان که برای نیفتادن می‌جنگید، پنجمین باخت متوالی در لیگ برتر را توانایی کند، اما این واقعیتی می بود که باید همه سپاهانی‌ها با آن کنار می‌آمدند. با این حال سختی روی منوچهر نیکفر از سوی هواداران زیاد زیاد می بود و این مدیر باتجربه کارخانه به همین علت تصمیم به رفتن گرفت تا بماند و در استادیوم ناظر شعار هواداران علیه خودش باشد.

درخت پرباری که در بهار آفت زد! 

بعد از باخت به پیکان و جدای نیکفر، سپاهان با دو پیروزی سال ۱۴۰۲ را همه کرد، تا امیدوارنه این سال پر فراز و نشیب را همه کرده باشد؛ سالی که سه ماهه ابتدایی آن با پیروزی برابر پرسپولیس اغاز شد و سپاهان را تبدیل به مدعی اول قهرمانی کرد. در ادامه ناکامی روبه رو تراکتور و تساوی روبه رو ملوان از راه رسیدند. سپاهان بعد از این دو غفلت همه بازی‌ها را برد، اما موفق نشد حریف پرسپولیس شود که در ۷ بازی پیاپی با اغاز سال ۱۴۰۲ برنده شده می بود. 

با آخر پنجره تابستانی سپاهان بی رقیب می بود و همه این تیم را به گفتن مدعی مهم قهرمانی معارفه می‎‌کردند. با این حال ضربات مهلکی که از گوشه و کنار به پیکره این تیم و باشگاه زده می‌شد، بالاخره کار خودش را کرد و در زمستان زمین‌گیر شدند و دیگر نتوانستند به فرم ایده‌آلی که داشتند، بازگردند.

سپاهان در اغاز سال تازه با دقت به کارکرد کابوس‌وار در زمستان که انگار به خواب زمستانی رفته بودند، فقط به پیروزی و کسب حداکثر امتیاز نیاز داشت. تساوی در تبریز امیدها را با وجود از دست رفتن دو امتیاز زنده نگه داشت، اما ناکامی در آبادان عملا آخر امیدهای این تیم در برگشت به جمع مدعیان می بود و رویاپردازی آنها کیلومترها دورتر از اصفهان برای کسب ششمین قهرمانی همه شد.

سپاهان مجدد شکل می‌گیرد؟ 

اکنون سپاهان فقط امیدوار به قهرمانی در جام حذفی است. با این حال سخن بگویید‌های بسیاری در همین میانه درمورد آینده مورایس وجود دارد. اگر این مربی پرتغالی نتواند در جام حذفی به قهرمانی دست اشکار کند، گمان ادامه حضورش در فوتبال ایران به گفتن سرمربی سپاهان چندان محتمل نخواهد می بود. در این بین حالت چند ستاره تاثیرگذار تیم هم اشکار نیست. امید نورافکن و مطلب نیازمند باید حالت سربازی خودشان را اشکار کنند. از نظر دیگر رضا اسدی، رامین رضائیان و فرشاد احمدزاده امکان پذیر آینده خود را در جای فرد دیگر جستجو کنند. این چنین برخی بازیکنان تیم نظیر میلاد زکی‌پور، شهریار مغانلو و محمد کریمی هم با آخر فصل همه می‌شود.

همه این حواشی و اتفاقات ریز و درشت در شرایطی برای سپاهان رقم خورده که ژوزه مورایس نیز تصمیمات او گفت و گو برانگیز و مبهمی در سال دوم مربیگری اتخاذ کرده، که صلاحیت فنی او را بین اهالی فوتبال و همین‌طور هواداران سپاهان که وقتی به او ایمان کامل داشتند، به چالش کشیده است.

دغدغه دیگر در سپاهان انتخاب مدیرعامل است تا درمورد همه مسائلی که در بالا ذکر شد و همینطور تمدی قرارداد مورایس و بازیکنان تصمیم‌گیری کند، که یقیناً تا این مدت کاری جدی درمورد این نوشته انجام نشده است!

در این شرایط و بعد از ۸ ماه پر از آشوب و تنش حوالی باشگاه سپاهان تردیدهای بسیاری درمورد آینده این تیم به وجود آمده است. آنها یکبار دیگر در سال دوم پیش از پایان مسابقات امیدشان را به کلی از دست داده‌اند و همین نوشته آینده آنها را با ابهامات بیشتری روبرو خواهد کرد. آینده‌ای که اگر بدون مورایس باشد، به کلی مبهم است و تنها در صورتی با ادامه وجود این مربی قابل فکر است که ناظر نتایج فوق الاده از سوی این تیم در ۹ بازی باقی مانده لیگ برتر و قهرمانی در جام حذفی باشیم.